HƯỞNG ỨNG NGÀY THẾ GIỚI PHÒNG CHỐNG TĂNG HUYẾT ÁP: HÃY BIẾT SỐ ĐO HUYẾT ÁP CỦA BẠN

HƯỞNG ỨNG NGÀY THẾ GIỚI PHÒNG CHỐNG TĂNG HUYẾT ÁP: HÃY BIẾT SỐ ĐO HUYẾT ÁP CỦA BẠN

Bệnh tim mạch cùng với các bệnh không lây nhiễm khác ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và sự phát triển kinh tế- xã hội của đất nước do số người mắc bệnh nhiều, bệnh gây tàn tật và tử vong cao.

Ngày 17/5 hàng năm được chọn là ngày Thế giới phòng chống tăng huyết áp để nâng cao nhận thức của người dân về căn bệnh này.

Tình trạng tăng huyết áp (THA) là phổ biến và ngày càng gia tăng trên thế giới và ở Việt Nam. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị THA, kể cả trẻ em và người trẻ tuổi. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới hiện đã có khoảng 1,5 tỷ người trên thế giới mắc bệnh THA; mỗi năm có khoảng 9,4 triệu người bị THA đã tử vong. THA được xem là yếu tố nguy cơ chính đối với bệnh tim mạch, đặc biệt là nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Tại Việt Nam, tỷ lệ THA trong dân số dao động từ 16-23%; điều này có nghĩa là cứ mỗi 5 người lớn thì có 1 người bị THA. Việc điều trị kiểm soát bệnh THA sẽ đạt hiệu quả không cao, nguyên nhân do bệnh diễn biến âm thầm, rất ít hoặc không có triệu chứng, người bệnh chủ quan về tình trạng sức khỏe và không tuân thủ tốt việc điều trị. Vì vậy, mục tiêu đặt ra là mọi người cần có hiểu biết đầy đủ và cảnh giác về bệnh THA, qua đó giúp chủ động phát hiện ra THA và được điều trị sớm.

Huyết áp là áp lực được tạo ra khi tim co bóp đẩy dòng máu chảy trong lòng các mạch máu. Hiện tượng huyết áp cao xảy ra khi lực tác động lên thành mạch máu tăng cao hơn mức bình thường; có nghĩa là trái tim phải làm việc nặng nhọc hơn và các mạch máu cũng chịu áp lực cao hơn. Đây là nguy cơ chính gây ra bệnh tim, đột quỵ và các bệnh lý nghiêm trọng khác. Chỉ số huyết áp của một người có 2 số, số cao hơn gọi là huyết áp tâm thu, phản ánh áp lực bên trong động mạch khi tim đang bơm máu. Số nhỏ hơn gọi là huyết áp tâm trương, phản ánh áp lực bên trong động mạch khi tim thư giãn giữa các nhịp. Đơn vị đo của huyết áp là milimet thủy ngân (mmHg).

Huyết áp của chúng ta thay đổi trong ngày; khi lo lắng, căng thẳng hoặc mới tập thể dục xong có thể chỉ số huyết áp cao hơn trong một khoảng thời gian ngắn. Khi ta ngủ hoặc nghỉ ngơi thư giãn, chỉ số huyết áp sẽ giảm xuống mức thấp hơn.

Bệnh THA được ví như một kẻ giết người thầm lặng. Chúng ta chỉ phát hiện ra THA nếu đo huyết áp thường xuyên hoặc khi đi khám bệnh vì lý do khác mà được đồng thời kiểm tra huyết áp. Đôi khi, huyết áp tăng quá cao sẽ gây ra đau đầu, thậm chí choáng váng và mờ mắt. Nếu huyết áp cao đã lâu hoặc ở mức rất cao có thể sẽ gây ra những biến đổi của mạch máu ở đáy mắt gây ra triệu chứng nhìn mờ.

Để chẩn đoán THA cần thực hiện đo chỉ số huyết áp qua nhiều lần đo, ở những thời điểm khác nhau; huyết áp vẫn cao cả khi bạn đang thư giãn hoặc nghỉ ngơi. Bác sĩ cần phải căn cứ vào chỉ số trung bình của các lần đo huyết áp tại nhà hoặc đo bằng máy huyết áp lưu động. Những người nghi ngờ bị THA cần ghi lại các chỉ số huyết áp được đo khi không ở phòng khám hoặc cơ sở y tế; chỉ số huyết áp là thật của bạn khi bạn thư giãn, không lo âu.

THA thường gặp hơn ở những người mắc bệnh đái tháo đường; gia đình có người mắc bệnh THA. Những yếu tố nguy cơ mắc THA là thừa cân, béo phì; chế độ ăn mặn, nhiều muối; ít vận động, không tập thể dục; uống nhiều rượu bia, nhiều căng thẳng.

Thuốc để kiểm soát huyết áp có nhiều loại, có những cơ chế khác nhau. Bác sĩ sẽ tư vấn loại phù hợp nhất cho người bệnh THA. Một khi bác sĩ đã tìm ra một hoặc vài loại thuốc thích hợp và kiểm soát tốt huyết áp của bệnh nhân THA, người bệnh cần duy trì việc sử dụng thuốc, để bảo đảm huyết áp được kiểm soát tốt nhất. Việc tự ý ngưng thuốc điều trị huyết áp có thể làm huyết áp tăng cao mất kiểm soát; các cơ quan tiếp tục bị tổn thương do tình trạng huyết áp tăng cao kéo dài, nguy cơ biến chứng nặng không được giảm đi. Trong quá trình điều trị người bệnh cần được kiểm tra huyết áp thường xuyên và tái khám theo đúng lịch hẹn.

Việc thay đổi lối sống, sinh hoạt và tập luyện thể dục sẽ giúp ích rất nhiều; ở một số người nhờ sự thay đổi này thậm chí có thể giúp người bệnh không cần dùng đến thuốc. Cụ thể sự thay đổi là cần giảm cân nếu đang thừa cân; ăn nhạt, giảm lượng muối ăn vào; tập thể dục thường xuyên; đối với những người hút thuốc lá cần bỏ thuốc lá sẽ giúp làm giảm các nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim…

Hoa Đăng