MỘT SỐ HẠN CHẾ CỦA CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG HIV/AIDS

MỘT SỐ HẠN CHẾ CỦA CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG HIV/AIDS

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Khánh Hòa, tính đến ngày 31/3/2020, tỉnh Khánh Hòa có lũy tích số trường hợp nhiễm HIV được phát hiện là 2.399 trường hợp. Lũy tích số người nhiễm HIV/AIDS đã tử vong đến 31/3/2020 là 1.224; 1.175 trường hợp đang còn sống và được quản lý tại các địa phương, trong đó có 934 bệnh nhân đang được điều trị thuốc kháng vi rút HIV (ARV). Tỷ lệ người nhiễm HIV trong tỉnh chiếm 0,18% dân số (2.399 ca HIV/AIDS so với dân số 1.273.598).

Toàn tỉnh có 8/9 huyện/thị/thành phố (chiếm 88,9%) với 120/140 xã, phường có người nhiễm HIV/ AIDS (chiếm 85,7%). Riêng huyện đảo Trường Sa chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm HIV/AIDS.

Đánh giá chung về xu hướng dịch HIV/AIDS tại Khánh Hòa, theo kết quả giám sát trọng điểm qua các năm cho thấy dịch HIV tại tỉnh Khánh Hòa vẫn còn trong giai đoạn tập trung, so với những năm trước năm 2005 dịch có xu hướng chững lại nhưng còn nhiều thách thức như người nghiện chích ma túy mới phát hiện tăng, mua bán dâm khá phức tạp, nhóm đối tượng tình dục đồng giới nam (MSM) khó tiếp cận và có nhiều hành vi nguy cơ kép dễ lây nhiễm HIV, một bộ phận dân cư nhất là nhóm lao động di biến động, người dân vùng xa, miền núi còn thiếu kiến thức liên quan HIV và có hành vi không an toàn trong dự phòng lây nhiễm HIV... và còn nhiều yếu tố nguy cơ làm bùng phát dịch nếu các biện pháp can thiệp không đồng bộ và kém hiệu quả.

Theo BS. Tôn Thất Toàn- Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa, về tồn tại của công tác phòng chống HIV/AIDS tỉnh, trong 15 năm qua, công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại, hạn chế:

- Một số cấp ủy, chính quyền, sở, ngành, đoàn thể chưa thật sự quán triệt sâu sắc và đầy đủ nội dung của Chỉ thị 54-CT/TW, sự vào cuộc chưa thực sự mạnh mẽ, chưa đặt công tác phòng, chống HIV/AIDS là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài, chưa có những đầu tư thích đáng mang tính bền vững cho công tác này.

- Việc chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện các hoạt động can thiệp giảm tác hại cho nhóm nguy cơ cao của cộng đồng chưa thực sự vững chắc, chương trình Methadone triển khai muộn; tình trạng kỳ thị phân biệt đối xử với đối với người có HIV/AIDS, người nghiện chích ma túy và gia đình họ vẫn còn; việc quản lý chăm sóc, tư vấn và điều trị cho người có HIV/AIDS còn nặng gánh cho ngành y tế, chưa có sự tham gia tích cực của lãnh đạo các cấp và cộng đồng.

- Công tác xã hội hóa phòng, chống HIV/AIDS còn nhiều bất cập, chưa đa dạng hóa các loại hình cung cấp dịch vụ dự phòng và điều trị HIV/AIDS; chưa có cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ huy động các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức xã hội tham gia cung ứng dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS, người nhiễm HIV/AIDS và gia đình họ tham gia công tác phòng, chống HIV/AIDS.

- Chưa có chế độ khen thưởng thích đáng và kịp thời đối với các đơn vị, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu là do sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền; hoạt động của Ban chỉ đạo phòng chống AIDS, phòng chống tệ nạn ma túy mại dâm các cấp chưa tích cực, thường xuyên. Trách nhiệm phối hợp của một số cơ quan, cá nhân tham gia chưa cao. Công tác đánh giá, sơ kết, tổng kết, khen thưởng...trong lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh chưa được quan tâm đầy đủ.

Xét về mặt dịch tễ học, tình hình lây nhiễm HIV/AIDS ở Khánh Hòa vẫn còn diễn biến phức tạp. Dịch HIV/AIDS xuất hiện ở hầu hết các huyện, thị, thành phố và xã, phường trong tỉnh, kể cả vùng xa, vùng khó khăn và có xu hướng ngày càng lan rộng về địa bàn, giới, nhóm đối tượng. Ngoài các nhóm có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV cao (nghiện chích ma túy, mua bán dâm, tình dục đồng giới nam...), tỷ lệ nhiễm HIV ở nữ giới, nhóm tuổi thanh niên và người lớn tuổi có xu hướng gia tăng do lây nhiễm qua quan hệ tình dục có xu hướng chiếm ưu thế trong những năm gần đây. Dịch HIV/AIDS vẫn đang là mối hiểm họa của cộng đồng làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng con người, trật tự an toàn xã hội và sự phát triển kinh tế của tỉnh.

Dự báo nhiễm mới HIV còn có xu hướng tăng ở nhóm MSM, người có quan hệ tình dục với nhiều người, vợ/chồng/bạn tình của người nhiễm HIV nếu biện pháp can thiệp kém hiệu quả.

Từ năm 2016 đến nay, cùng với toàn quốc tỉnh Khánh Hòa thực hiện mục tiêu 90-90-90 do tăng các đối tượng nguy cơ được xét nghiệm HIV nên dự báo số người nhiễm mới phát hiện sẽ tăng, đồng thời số người nhiễm HIV được điều trị cũng sẽ tăng trong những năm tới.

Anh Duy