PHÒNG NGỪA VIÊM MÀNG NÃO TRẺ EM BẰNG TIÊM VẮC XIN

PHÒNG NGỪA VIÊM MÀNG NÃO TRẺ EM BẰNG TIÊM VẮC XIN

Ở con người, não bộ bao gồm các tế bào thần kinh giúp điều hòa sự vận động và tư duy của cơ thể. Não được bảo vệ bởi 3 lớp màng: màng cứng, màng nhện và màng mềm, Màng mềm dính sát vào não tủy, chứa rất nhiều mạch máu, có vai trò nuôi dưỡng và bảo vệ não.

Viêm não là tình trạng các tác nhân gây bệnh tấn công trực tiếp vào não; có 02 nguyên nhân thường gặp là vi rút viêm não Nhật bản và vi rút đường ruột EV71. Viêm màng não là viêm màng mềm, các tác nhân gây bệnh tấn công vào màng mềm, khi bệnh nặng ảnh hưởng đến não.

Các bệnh viêm màng não và viêm não được phân biệt theo nguyên nhân như viêm màng não do vi khuẩn Hib; đây là bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi; viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu, bệnh có thể gây tử vong rất nhanh nếu gặp thể tối cấp. Viêm não do vi rút Nhật Bản, bệnh lây qua đường muỗi đốt; vi rút viêm não Nhật Bản có thể truyền từ động vật chim, lợn sang người thông quan muỗi đốt. Viêm não do vi rút đường ruột từ đường tiêu hóa tấn công lên não, vi rút nguy hiểm nhất là enterovirus 71.

Cách phòng bệnh viêm màng não và viêm não cho trẻ là tiêm phòng vắc xin đầy đủ. Mỗi loại vắc xin chỉ có tác dụng phòng ngừa 1 loại bệnh lý não- màng não. Hiện chúng ta đang có vắc xin viêm não Nhật Bản, vắc xin viêm màng não do Hib; vắc xin viêm màng não do não mô cầu. Các bậc cha mẹ cần chú ý vệ sinh, ăn uống sạch sẽ, rửa tay cho trẻ trước khi ăn; vệ sinh nhà cửa, môi trường nơi ở sạch sẽ, thoáng mát; cho trẻ ngủ màn tránh muỗi đốt.

Viêm màng não do vi khuẩn Hib (Haemophilus Influenza tuýp B) xảy ra chủ yếu ở những trẻ không được tiêm ngừa; đây là nguyên nhân chính gây bệnh viêm màng não mũ ở trẻ 1-3 tuổi. Bệnh viêm màng não trẻ em do vi khuẩn Hib chủ yếu lây từ người sang người thông qua đường hô hấp; bệnh ủ bệnh dưới 10 ngày, có tỷ lệ tử vong khá cao và thường xảy ra trong những ngày đầu tiên.

Viêm màng não do phế cầu khuẩn là nguyên nhân gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi. Viêm màng não do phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm phổi, nhiễm trùng huyết, viêm màng não. Hiện nay do kháng sinh bị vi khuẩn đề kháng nên việc điều trị bệnh viêm màng não trẻ em do phế cầu khuẩn điều trị ngày càng khó khăn.

Viêm màng não cầu (Neisseria meningitides) có thể gây bệnh riêng rẽ hoặc nhiều cơ quan tại hệ thần kinh, mắt, đường hô hấp, màng tim, máu, khớp, đường tiết niệu và đường sinh dục. Có hai bệnh thường gặp là viêm màng não mủ và nhiễm trùng huyết. Viêm màng não trẻ em do mô cầu là bệnh lây qua đường hô hấp; thời gian ủ bệnh từ 1 -10 ngày. Bệnh thường khởi phát đột ngột, các dấu hiệu giống cảm cúm; nhức đầu; buồn nôn và nôn; cơ thể thấy ớn lạnh; rét run, đau khớp, đau cơ, vùng sống lưng và hai chân. Người bệnh bị tụt huyết áp, mạch đập nhanh, có thể bị sốc. triệu chứng điển hình của viêm màng não mô cầu là xuất huyết ban, ở vùng nách, hông, quanh các khớp khuỷu, gối, cổ chân. Ban có dạng giống như các nốt phỏng, lan rộng, xuất hiện 1-2 ngày sau khi sốt.

Các chuyên gia hô hấp khuyến cáo, ngay khi trẻ bị sốt, cha mẹ, người chăm sóc cần chú ý những dấu hiệu như sốt, biếng ăn, bú giảm, hệ tiêu hóa rối loạn, tiêu chảy, nôn, ho, chảy nước mũi. Những triệu chứng này dễ nhầm với các bệnh liên quan đến viêm nhiễm đường hô hấp thông thường, sốt do vi rút. Cha mẹ cần theo dõi liên tục nhiệt độ cơ thể của trẻ; trẻ sốt trên 38,5 độ C cần lau mát cơ thể trẻ, cho uống thuốc hạ sốt theo đúng chỉ dẫn liều lượng và cân nặng của trẻ.

Các dấu hiệu cảnh báo viêm màng não trẻ em là co giật toàn thân hoặc co giật tay, chân, mắt, miệng. Về rối loạn ý thức, ban đầu trẻ sẽ dễ bị kích động, sau đó trẻ rơi vào lờ đờ, ngủ li bì, hôn mê. Trẻ có biểu hiện đau đầu, nôn, liệt mặt, giảm vận động tay, chân hoặc liệt nửa người. Khi trẻ có những dấu hiệu cảnh báo, cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm chẩn đoán điều trị kịp thời. Tuyệt đối không sử dụng thuốc nếu không có chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ; không cho trẻ uống các loại lá cây theo mách bảo. Nếu trì hoãn, chậm trễ việc đưa trẻ đến bệnh viện có thể gây nguy hiểm tính mạng của trẻ và làm tăng nguy cơ để lại nhiều di chứng thần kinh do bệnh được điều trị muộn.

Lưu ý, các bậc cha mẹ cần chú ý cho trẻ tiêm chủng đầy đủ các vắc xin, theo dõi và đảm bảo trẻ được tiêm ngừa đúng lịch và đầy đủ.