ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG ĐỂ CÓ CHÍNH SÁCH PHÙ HỢP HƠN

ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG ĐỂ CÓ CHÍNH SÁCH PHÙ HỢP HƠN

Theo thông tin của Tổ chức UNICEF báo cáo toàn cầu, số trẻ em phải chịu hậu quả từ chế độ ăn uống kém dinh dưỡng và hệ thống thực phẩm không đáp ứng được nhu cầu phát triển của trẻ em đang tăng cao báo động.

Báo cáo tình hình trẻ em thế giới năm 2019 chỉ ra, cứ ba trẻ em dưới 5 tuổi thì có một trẻ em thiếu dinh dưỡng hoặc thừa cân, tương đương với khoảng 200 triệu trẻ em. Cứ ba trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi, có hai trẻ không được cho ăn những thực phẩm hỗ trợ phát triển thể chất và trí não, do vậy nhanh chóng làm trẻ có nguy cơ phát triển trí não kém, khả năng học tập kém, miễn dịch thấp, dễ lây nhiễm nhiều bệnh. Rõ ràng nếu trẻ em ăn uống kém dinh dưỡng, trẻ em sẽ sống không khỏe mạnh.

Bà Henrietta Fore – Giám đốc điều hành UNICEF nhấn mạnh, cần phải thay đổi cách nắm bắt và giải quyết vấn đề suy dinh dưỡng; suy dinh dưỡng không đơn thuần chỉ là có đủ thức ăn cho trẻ ăn mà trên hết là phải có thức ăn lành mạnh để ăn, đây là một thách thức chung hiện nay của thế giới.

Tại việt Nam, số liệu điều tra dinh dưỡng năm 2017 cho thấy có 24% trẻ em dưới 5 tuổi bị thấp còi; 6% trẻ em dưới 5 tuổi gầy còm; 6% trẻ em dưới 5 tuổi thừa cân; hơn 50% trẻ em dưới 5 tuổi bị đói tiềm ẩn.

Nguyên nhân của tình trạng này do rất nhiều thói quen cho ăn bổ sung và dinh dưỡng bà mẹ ở Việt Nam chưa đầy đủ và phù hợp, làm cho gánh nặng suy dinh dưỡng càng thêm nặng nề. Ngay từ giai đoạn đầu đời, nhiều trẻ em đã không nhận được dinh dưỡng đầy đủ, phù hợp; chế độ ăn không đầy đủ của bà mẹ dẫn đến tình trạng thiếu cân và thừa cân ở phụ nữ và họ có nguy cơ sinh ra những trẻ em nhẹ cân.

Kết quả điều tra năm 2015 cho thấy, 18% trẻ em không có chế độ ăn đủ, đa dạng và 36% thường xuyên không được cho ăn đủ. Khuyến cáo được Viện Dinh dưỡng đưa ra là cần đảm bảo dinh dưỡng ngay trong 1000 ngày đầu đời để trẻ em có nền tảng vững chắc. Dinh dưỡng hợp lý và đảm bảo phụ nữ mang thai được nhận các chất dinh dưỡng giúp mẹ khỏe mạnh và nuôi em bé đang lớn dần lên. Dù Việt Nam có nhiều tiến bộ trong thời gian qua, nhưng suy dinh dưỡng mãn tính hay thấp còi vẫn còn ở mức cao không thể chấp nhận được và nguy cơ thừa cân sẽ tăng lên. Việt Nam cần phải cung cấp các dịch vụ thông qua hệ thống hỗ trợ bao gồm hệ thống thực phẩm và chăm sóc sức khỏe ban đầu được tăng cường. Cần lưu ý, với những hoạt động quảng cáo không phù hợp, làm cho trẻ em tăng tiêu thụ thức ăn nhanh, nước giải khát có chất tạo ngọt, làm trẻ và vị thành niên bị thừa cân, béo phì tăng lên; giai đoạn 2000-2016, trẻ thừa cân từ 5-19 tuổi tăng gấp đôi; từ 1 trong 10 trẻ thành 1 trong 5 trẻ.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, Viện Dinh dưỡng tiến hành “Điều tra dinh dưỡng quốc gia năm 2019” tại 25 tỉnh, thành phố đại diện cho 6 vùng sinh thái trên cả nước. Tại Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền trung có 5 tỉnh tham gia là Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên – Huế, Quảng Ngãi và Khánh Hòa. Các chỉ tiêu đánh giá là nhân trắc, thông tin hộ gia đình, khẩu phần ăn cá thể và xét nghiệm sinh hóa (sắt, kẽm, vitamin D, Iốt…).

Theo Bs Lê Trung Hải – Khoa Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa, tại Khánh Hòa trong tháng 11/2019 đã cân đo nhân trắc đủ 809 đối tượng theo danh sách chọn; phỏng vấn kiến thức, thái độ, thực hành cho 809 đối tượng; phỏng vấn khẩu phần ăn 24 giờ qua của 207 đối tượng; thu thập đủ mẫu máu của 586 đối tượng, trong đó có 69 trẻ từ 6-23 tháng tuổi; 136 trẻ từ 24-59 tháng tuổi; 92 trẻ từ 5-9 tuổi; 7 trẻ nữ từ 10-14 tuổi; 14 phụ nữ có thai; 26 phụ nữ đang cho con bú dưới 12 tháng tuổi; 206 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Các xã phường tham gia điều tra là Phước Long – Nha Trang; Thị trấn Vạn Giã; Xã Vạn Phú huyện Vạn Ninh; Xã Ninh Thượng, Ninh Phước, Ninh Giang thị xã Ninh Hòa; Xã Khánh Phú huyện Khánh Vĩnh.

Bs Hải cho biết, kết quả điều tra thành công, nguyên nhân do cán bộ y tế các cấp đã nỗ lực, sáng tạo, cố gắng trong mọi điều kiện, nhất là thời tiết mưa bão để giúp cho đối tượng tham gia nghiên cứu không phải chờ lâu, kỹ thuật điều tra đạt yêu cầu. Trong điều tra khẩu phần, có sử dụng quyển ảnh, mẫu vật phẩm để giải thích cho đối tượng điều tra rõ ràng, tránh sai số thông tin lớn. Các công việc thực hiện xét nghiệm lấy mẫu máu, mẫu bệnh phẩm đều được tiến hành an toàn, suông sẻ; nhiều cụm làm quá tải, chiều tối nhưng đều đạt được các mục tiêu đề ra.

Điều tra dinh dưỡng quốc gia năm 2019 nhằm đánh giá việc thực hiện các mục tiêu của chiến lược quốc gia dinh dưỡng giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn 2030 và đề xuất các hoạt động dinh dưỡng cho giai đoạn tiếp theo; kết quả của điều tra là nguồn dữ liệu quan trọng để cập nhật thông tin tình hình dinh dưỡng, góp phần đề ra những chính sách dinh dưỡng phù hợp trong tình hình mới hiện nay.

Điều tra dinh dưỡng quốc gia thực hiện gần nhất cách đây 10 năm là năm 2009-2010; kết quả chưa đánh giá được tình trạng thiếu vi chất trong khẩu phần ăn của người dân. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, chế độ ăn của người Việt Nam có nhiều thay đổi; việc tiêu thụ những thực phẩm chế biến sẵn tăng lên sẽ làm hàm lượng vi chất dinh dưỡng tự nhiên sẽ mất đi, thiếu hụt cả những chất bảo vệ cơ thể, chất chống oxy hóa. Vì vậy, bên cạnh gánh nặng suy dinh dưỡng, thừa cân, béo phì; các bệnh không lây nhiễm thì vai trò của các vi chất dinh dưỡng được luôn nhấn mạnh trong giai đoạn hiện nay./.

Văn Hanh