CHỦ ĐỘNG PHÒNG CHỐNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT

CHỦ ĐỘNG PHÒNG CHỐNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, tính đến 31/7/2020, toàn tỉnh ghi nhận được 2.618 trường hợp SXH, không có trường hợp tử vong. Những địa bàn có số mắc cao là TP. Nha Trang 986 trường hợp, thị xã Ninh Hòa 476 trường hợp, huyện Diên Khánh có 392 trường hợp, huyện Vạn Ninh 306 trường hợp, huyện Cam Lâm 237 trường hợp.

Khi có biểu hiện sốt trước tiên người bệnh nên đi khám để xác định có mắc sốt xuất huyết (SXH) hay nguyên nhân khác để được điều trị theo đúng căn nguyên gây bệnh. Tại bệnh viện, người bệnh được làm các xét nghiệm chẩn đoán. Tùy trường hợp cụ thể, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn điều trị. Với trường hợp nặng, người bệnh phải điều trị nội trú. Với trường hợp bệnh nhẹ, người bệnh được bác sĩ cho điều trị và theo dõi tại nhà, hẹn tái khám theo lịch cụ thể, nhập viện khi có các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm.

Theo BS. Nguyễn Đông- Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới tỉnh, đối với người bệnh SXH giai đoạn nguy hiểm thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi bị sốt. Người bệnh có thể còn sốt hoặc đã giảm sốt nên đôi khi người bệnh chủ quan cho rằng bệnh đã khỏi. Tuy nhiên đây lại là giai đoạn bắt đầu xuất huyết, người bệnh không nên chủ quan mà cần theo dõi sát các dấu hiệu của cơ thể để ngừa biến chứng và kịp thời đến viện khi có các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Những dấu hiệu đó là:

Chảy máu: Các chấm hay đốm màu đỏ trên da. Chảy máu mũi, lợi. Nôn ra máu. Đi ngoài phân đen. Kinh nguyệt ra nhiều/chảy máu âm đạo; nôn liên tục; đau bụng dữ dội; lơ mơ, rối loạn ý thức hoặc co giật; xanh tím, tay và chân lạnh ẩm; khó thở.

Ngoài ra, nếu bệnh nhân có tình trạng sốt cao liên tục không kiểm soát được bằng các thuốc hạ sốt thông thường cũng nên đến bệnh viện để được xử trí có hiệu quả hơn.

Nếu sốt do SXH, người bệnh nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

Nghỉ ngơi và uống đủ nước: Khi cơ thể đang sốt cao, hãy nghỉ ngơi, dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, uống nhiều nước và dinh dưỡng đầy đủ. Các loại nước trên được khuyên dùng, nước hoa quả, nước rau luộc, nước oresol... đều rất tốt cho người bệnh.

BS. Nguyễn Đông lưu ý, người bệnh SXH chỉ uống thuốc hạ sốt paracetamol. Paracetamol độc với gan, thận nhưng tính độc này chỉ xảy ra khi dùng liều rất cao (15g/ngày với người lớn) và hoặc/ lâu dài hay khi dùng cùng với nhiều rượu. Còn khi dùng với liều điều trị (thấp hơn nhiều so với liều trên) trong thời gian ngắn (2-5 ngày để hạ sốt) thì paracetamol không gây độc cho cả người lớn lẫn trẻ em.

Người bệnh không được dùng aspirin vì trong SXH có hiện tượng chảy máu. Aspirin ngăn sự tập kết tiểu cầu, chống đông máu nên làm cho việc chảy máu do SXH gây ra không cầm được (nhất là xuất huyết đường tiêu hóa). Kết quả làm cho bệnh trầm trọng thêm. Do vậy, trong SXH, không được dùng aspirin cho cả người lớn và trẻ em. Riêng với trẻ em càng đặc biệt chú ý việc cấm này vì aspirin là yếu tố thúc đẩy gây hội chứng Reye (phù não và suy gan nhiễm mỡ với tỷ lệ tử vong khoảng 30-50%, nếu sống sót cũng để lại di chứng tổn thương não vĩnh viễn). Aspirin làm tăng độ acid (vốn thấp ở dạ dày trẻ), gây bỏng rát viêm đường tiêu hóa, nặng hơn gây xuất huyết đường tiêu hóa.

Không dùng thuốc kháng viêm không steroid (ibuprofen, diclofenac...): Các thuốc này tuy không làm ngưng tập kết tiểu cầu mạnh như aspirin nhưng các thuốc kháng viêm không steroid đều có tính này (với các mức khác nhau) nên cũng làm cho việc chảy máu trong SXH không cầm được. Do vậy không dùng chúng khi mắc SXH.

Bệnh nhân không tự ý uống kháng sinh: vì SXH là bệnh do virus gây ra, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu mà chỉ điều trị triệu chứng. Kháng sinh điều trị các bệnh do nhiễm vi khuẩn. Vì vậy, uống kháng sinh không mang lại tác dụng điều trị SXH, trừ khi người bệnh có bội nhiễm đi kèm, thì việc dùng kháng sinh cũng phải theo chỉ định của bác sĩ.

Để chủ động phòng chống bệnh SXH trong thời gian tới, ngành y tế khuyến cáo tất cả hộ gia đình cần:

1. Đậy kín hoặc lật úp tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

2. Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; xúc rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt côn trùng vào bát nước kê chân chạn.

3. Loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

4. Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

5. Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

6. Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự điều trị tại nhà.

Hồng Hoa