80% NGƯỜI CÓ HÀNH VI NGUY CƠ CAO NHIỄM HIV TIẾP CẬN ĐƯỢC DỊCH VỤ DỰ PHÒNG

80% NGƯỜI CÓ HÀNH VI NGUY CƠ CAO NHIỄM HIV TIẾP CẬN ĐƯỢC DỊCH VỤ DỰ PHÒNG

Dự án Quỹ Toàn cầu phòng chống HIV/AIDS giai đoạn 2018-2020 có mục tiêu đầu tiên là duy trì, cải thiện các gói dịch vụ thiết yếu can thiệp dự phòng tập trung vào các nhóm đối tượng đích và bạn tình của người nhiễm HIV trong cộng đồng.

Ts Nguyễn Thị Minh Tâm - Trưởng phòng Dự phòng lây nhiễm HIV - Cục Phòng chống HIV/AIDS cho biết để đạt được mục tiêu đó, công tác phòng chống HIV/AIDS cần mở rộng, đổi mới các hoạt động truyền thông, can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV; mục tiêu phải đạt được có 80% người có hành vi nguy cơ cao được tiếp cận dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV.

Cụ thể Chương trình cần đạt được các chỉ tiêu: Một là tỷ lệ người có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV được tiếp cận dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV đạt 70% vào năm 2020 và đạt 80% vào năm 2030. Hai là tỷ lệ người nghiện các chất dạng thuốc phiện được điều trị bằng thuốc thay thế đạt 30% vào năm 2025 và đạt 40% vào năm 2030. Ba là tỷ lệ người nam quan hệ tình dục đồng giới được điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc (PrEP) đạt 30% vào năm 2025 và 40% vào năm 2030. Bốn là tỷ lệ thanh niên từ 15-24 tuổi có hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS đạt 80% vào năm 2030. Năm là tỷ lệ người dân từ 15-49 tuổi không kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV đạt 80% vào năm 2030.

Như vậy toàn hệ thống y tế luôn đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thông tin, giáo dục, truyền thông; cần đa dạng hóa về nội dung, phương thức truyền thông; tăng cường vai trò trách nhiệm của hệ thống chính trị cơ sở, huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội, người nổi tiếng; tổ chức lồng ghép các nội dung giáo dục về phòng chống HIV/AIDS với các nội dung liên quan khác. Phương thức truyền thông phải đa dạng với truyền thông đại chúng, truyền thông trực tiếp, đẩy mạnh truyền thông dựa trên nền tảng công nghệ, huy động người nhiễm HIV và quần thể nguy cơ lây nhiễm HIV (KP) vào là chủ thể của các hoạt động truyền thông. Các nội dung truyền thông giảm kỳ thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV cần phải đổi mới tư duy truyền thông, nâng cao kiến thức về giảm kỳ thị và phân biệt đối xử, tập huấn cho cán bộ y tế về dự phòng phổ cập, nhạy cảm giới; truyền thông về các đường không lây truyền cho người dân, tăng cường truyền thông thông điệp K=K. Khuyến khích sự tham gia của các nhóm cộng đồng, người nhiễm HIV vào quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, công tác giám sát của cộng đồng..

Theo Bs Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, nhiệm vụ cần thực hiện của tỉnh là mở rộng, đổi mới và nâng cao chất lượng các liệu pháp can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV, tập trung triển khai can thiệp dự phòng cho nhóm nguy cơ cao như MSM, IDU, TG, SW, bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV. Đẩy mạnh sự phối hợp với các nhóm CBO, tiếp cận cộng đồng; đa dạng mô hình cung cấp bơm kim tiêm qua mạng lưới CBO, nhân viên y tế thôn; hộp cố định phân phát bơm kim tiêm tại các trạm y tế, cơ sở điều trị HIV, Methadone, cơ sở tư vấn xét nghiệm.

Đối với công tác mở rộng, đổi mới và nâng cao chất lượngcác biện pháp can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV cần tập trung triển khai can thiệp dự phòng cho nhóm nguy cơ cao bạn tình, bạn chích; đa dạng hóa các mô hình cung cấp bao cao su, cấp phát bao cao su, chất bôi trơn tại nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn, các cơ sở lưu trú, tại trạm y tế, cơ sở điều trị HIV/AIDS; cung cấp bao cao su qua kênh thương mại…

Đối với nhiệm vụ đổi mới, mở rộng và nâng cao chất lượng đièu trị nghiện các chất dạng thuốc phiện, thực hiện cấp phát thuốc tại tuyến xã, phường, thí điểm mang thuốc Methadone về nhà, đẩy mạnh các mô hình can thiệp cho người sử dụng ATS tại các cơ sở điều trị Methadone, tại cộng đồng MSM có sử dụng ATS; thúc đẩy mở rộng điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) và sau phơi nhiễm HIV (PEP). Tăng cường khám, điều trị các nhiễm khuẩn qua đường tình dục tại cơ sở điều trị PrEP, xét nghiệm HIV kết hợp điều trị các nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục tại cộng đồng. Thực hiện thí điểm, mở rộng triển khai các can thiệp phù hợp trong trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ.

Bs Toàn cho rằng cần xây dựng các mô hình cung cấp dịch vụ dự phòng toàn diện, liên tục, kết nối với các dịch vụ y tế và hỗ trợ xã hội khác; cụ thể như một vòng tròn cung cấp liên hoàn các dịch vụ như tư vấn sức khỏe, sàng lọc, xét nghiệm tại phòng khám và tự xét nghiệm tại nhà; chuyển gửi đến các dịch vụ điều trị chuyên sâu, điều trị thuốc kháng virus ARV; PrEP; điều trị lao; cung cấp các vật tư y tế như bao cao su, chất bôi trơn, điều trị các nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục; điều trị viêm gan siêu vi B,C; hỗ trợ sức khỏe tâm thần; triển khai các phòng xét nghiệm tư nhân thân thiện; công tác sàng lọc và tư vấn trực tuyến cũng rất cần được quan tâm triển khai mạnh mẽ hơn trong thời gian đến./.

Nguyên Khải