ĐIỀU TRỊ METHADONE ĐÁP ỨNG TỐT NGUYỆN VỌNG GIA ĐÌNH NGƯỜI NGHIỆN HEROIN

ĐIỀU TRỊ METHADONE ĐÁP ỨNG TỐT NGUYỆN VỌNG GIA ĐÌNH NGƯỜI NGHIỆN HEROIN

Theo báo cáo của Bộ Lao động - TB&XH, đến tháng 4/2020, cả nước có 97 cơ sở cai nghiện ma túy công lập; 16 cơ sở cai nghiện tự nguyện do tổ chức, cá nhân thành lập được cấp phép hoạt động; tổng số học viên đang được cai nghiện tại các cơ sở công lập là 34.982 người. Đối với công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng, cả nước có 13 tỉnh, thành phố triển khai cai nghiện cho 1.711 người; 17 tỉnh, thành phố tổ chức điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế cho 3.162 người do ngành lao động - thương binh và xã hội quản lý. Tất cả người nghiện sau cai đều được quản lý tại cộng đồng. Về quản lý sau cai tại cơ sở cai nghiện chỉ còn TP Hồ Chí Minh, đang quản lý 03 người nghiện.

Một khó khăn là để xử lý hành chính phải xác định được tình trạng nghiện, thực tế người nghiện không hợp tác, đặc biệt là ma túy tổng hợp. Hai là người nghiện không có nơi cư trú ổn định; ở phía Nam hơn 90% người được đưa vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc là người không có nơi cư trú ổn định. Vấn đề cai nghiện tại gia đình, cộng đồng giao cho UBND xã tổ chức thực hiện cũng rất khó khăn, không đủ cơ sở vật chất, nguồn lực, mang tính hình thức, không hiêu quả, nhiều nơi không thực hiện. Về quản lý sau cai cũng không phù hợp với Hiến pháp năm 2013.

Tỷ lệ người nhiễm HIV ở Khánh Hòa chiếm tỷ lệ 0,19% dân số, nhóm tuổi 25-49 có tỷ lệ mắc HIV cao với 80,3%; tỷ lệ trẻ em nhiễm HIV là 2,13%. Có 120 xã, phường ghi nhận có người nhiễm HIV/AIDS. TP Nha Trang hiện có 700 trường hợp nhiễm HIV chiếm gần 60% trong toàn tỉnh. Tính hàng năm, nhóm người nghiện chích ma túy phát hiện nhiễm HIV nhiều nhất là năm 2016 với 17 người nhiễm, năm 2018 phát hiện 7 người nhiễm, năm 2019 phát hiện 5 trường hợp nghiện chích ma túy nhiễm HIV. Năm 2019 phát hiện 5 trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm HIV; đối với nhóm phụ nữ bán dâm, mỗi năm ghi nhận 01 trường hợp nhiễm HIV. Đặc biệt là nhóm nam quan hệ tình dục với nam, nếu năm 2014 chỉ phát hiện 03 trường hợp nhiễm HIV, năm 2015 phát hiện 7 trường hợp, từ năm 2016 trở đi phát hiện số trường hợp nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục với nam tăng nhanh, cụ thể: 2016 phát hiện 18 ca, năm 2017 phát hiện 26 ca, năm 2018 phát hiện 52 ca, năm 2019 phát hiện 48 ca và 6 tháng đầu năm 2020 phát hiện 30 trường hợp nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục với nam.

Tại Khánh Hòa, trong những năm qua tình hình một số tệ nạn xã hội chưa có xu hướng giảm đặc biệt là nghiện ma túy, người nghiện tăng, độ tuổi ngày càng trẻ. Người nghiện sử dụng ma túy tổng hợp ngày càng tăng, khó phát hiện và kiểm soát.

Từ tháng 8/2014, được sự đồng ý của lãnh đạo các cấp, cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại TP Nha Trang bắt đầu hoạt động, điều trị cho người nghiện heroin. Tính đến 30/6/2020 có 742 bệnh nhân đã được điều trị và hiện cơ sở tại TP Nha Trang đang điều trị cho 353 bệnh nhân. Cơ sở điều trị Methadone tại TP Cam Ranh bắt đầu hoạt động từ tháng 12/2015, lũy tích có 124 người được điều trị, hiện còn 46 bệnh nhân.

Đối với cơ sở Methadone tại thị xã Ninh Hòa, hoạt động từ tháng 12/2015, số bệnh nhân lũy tích đã được điều trị là 297 bệnh nhân, hiện đang điều trị 32 bệnh nhân. Cơ sở cấp phát thuốc tại huyện Vạn Ninh cấp phát Methadone cho 76 bệnh nhân, cơ sở cấp phát thuốc tại huyện Diên Khánh cấp phát Methadone cho 9 bệnh nhân.

Như vậy tính đến ngày 30/6/2020 toàn tỉnh triển khai điều trị Methadone tại 03 cơ sở TP Nha Trang, TP Cam Ranh và thị xã Ninh Hòa là 1.163 bệnh nhân, trong đó số bệnh nhân đang điều trị là 516 người. Có 500 bệnh nhân là nam giới và 16 bệnh nhân là nữ giới. Số bệnh nhân đạt được liều duy trì là 464 bệnh nhân, số bệnh nhân vừa điều trị HIV/AIDS và vừa điều trị Methadone là 25 bệnh nhân. Bệnh nhân có liều điều trị cao nhất là 325 mg, người có liều điều trị thấp nhất là 0,7 mg, liều điều trị trung bình của tỉnh là 37,4 mg.

Theo Bs Nguyễn Đình Hùng - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, trong quá trình điều trị, chưa có bệnh nhân phải dừng điều trị do tác dụng phụ của Methadone hoặc bệnh nặng. Các bệnh nhân đang điều trị Methadone mắc các bệnh lao, rối loạn tâm thần, điều trị phẫu thuật, tai nạn giao thông..cơ sở điều trị đều chuyển thuốc Methadone đến nơi người bệnh nằm viện để được tiếp tục điều trị theo quy định.

Kết quả trong thời gian qua, khoảng 90% bệnh nhân tham gia điều trị tuân thủ tốt, chấp hành nội quy cơ sở, quy định chuyên môn; một số người tìm được việc làm, có nhận thức, trách nhiệm với cuộc sống, dự định lập gia đình, quan tâm chăm sóc gia đình tốt, sức khỏe cơ thể cải thiện. Tất cả bệnh nhân điều trị đều xét nghiệm âm tính với HIV trước và sau điều trị. Một số bệnh nhân tiêm chích Heroin trong quá trình điều trị có số lần tiêm ngày càng ít đi, nếu có tiêm sử dụng bơm kim tiêm sạch, sử dụng thường xuyên bao cao su khi quan hệ tình dục phòng tránh nguy cơ lây nhiễm HIV.

Thực tế cho thấy chương trình điều trị Methadone của tỉnh đã đáp ứng tốt nguyện vọng của người nghiện chích ma túy, gia đình người nghiện ma túy và cộng đồng là giảm lây truyền các bệnh lây qua đường tiêm chích, giảm sử dụng lại Heroin, giảm tội phạm do người nghiện gây ra.

Bs Hùng cho biết, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã phối hợp tốt với Công an phường Vạn Thắng để đảm bảo an ninh trật tự tại cơ sở điều trị; chỉ cung cấp danh sách bệnh nhân cho cơ quan công an có biện pháp quản lý phù hợp khi có nhu cầu của cơ quan công an.

Tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, việc lập dự trù thuốc Methadone được thực hiện theo Thông tư số 14/2015/TT-BYT ngày 25/6/2015; dự trù thuốc vào ngày cuối cùng của tháng. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh trình Sở Y tế phê duyệt và gửi Cục Phòng chống HIV/AIDS; Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương - CPC1 - Chi nhánh Hồ Chí Minh là đơn vị cung ứng Methadone.

Việc cấp phát thuốc, điều trị bệnh nhân thực hiện theo Thông tư số 14/2015/TT-BYT ngày 25/6/2015 của Bộ Y tế; cấp phát, cập nhật sổ sách hàng ngày. Cuối ngày, cán bộ dược cấp phát lẻ cùng với thủ kho, thủ trưởng đơn vị xác nhận số thuốc hao hụt, dư thừa, ghi nhận số tồn kho thực tế vào sổ theo dõi xuất nhập thuốc Methadone hàng ngày.

Thanh Tùng