TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC NHÂN VIÊN Y TẾ THÔN ĐỂ TRUYỀN THÔNG PHÒNG CHỐNG SỐT RÉT

TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC NHÂN VIÊN Y TẾ THÔN ĐỂ TRUYỀN THÔNG PHÒNG CHỐNG SỐT RÉT

Ngày 05/9/2019, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã có công văn số 714/DP-DT chỉ đạo về việc tăng cường thực hiện hoạt động loại trừ bệnh sốt rét.

Theo đó, Cục Y tế dự phòng đề nghị các Sở Y tế tỉnh, thành phố cần căn cứ lộ trình loại trừ sốt rét tại Việt Nam đã được phê duyệt trong Quyết định số 08/QĐ-BYT ngày 04/01/2017, căn cứ vào kết quả thực hiện công tác phòng chống sốt rét của tỉnh, thành phố để xây dựng kế hoạch loại trừ sốt rét cho tuyến huyện và tuyến tỉnh. Từ đó triển khai thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả và chất lượng thực hiện các tiêu chí đã đề ra của huyện, tỉnh.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ trên, các huyện, tỉnh cần thực hiện rà soát, điều tra, cập nhật, bổ sung và tổng hợp số liệu về sốt rét trên địa bàn, xây dựng báo cáo, lập hồ sơ loại trừ sốt rét cho các tuyến theo hướng dẫn chuyên môn của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng. Từ đó Sở Y tế tổ chức đánh giá, thẩm tra để công nhận loại trừ sốt rét cho tuyến huyện, hoàn chỉnh hồ sơ loại trừ sốt rét của tuyến tỉnh.

Cục Y tế dự phòng đề nghị ngành y tế đẩy mạnh công tác truyền thông để các cấp, ngành và cộng đồng hiểu rõ về lợi ích của việc loại trừ sốt rét tạo sự đồng thuận trong xã hội. Tăng cường công tác tập huấn các nội dung chuyên môn về phòng chống và loại trừ sốt rét cho các tuyến; tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát, tư vấn để có biện pháp giải quyết những khó khăn trong quá trình thực hiện phòng chống và loại trừ sốt rét trên địa bàn tỉnh, thành phố.

Theo báo cáo chương trình quốc gia phòng chống sốt rét, 13 tuần đầu năm 2019 trên toàn quốc chỉ số sốt rét giảm so với cùng kỳ năm 2018. Cụ thể bệnh nhân sốt rét giảm 18,4% và ký sinh trùng giảm 16,3%; tỉ lệ ký sinh trùng sốt rét là 0,012/1.000 dân. Ở các tỉnh Phú Yên, Gia Lai, Đắk Lắk, số trường hợp mắc ký sinh trùng sốt rét tăng so với cùng kỳ. Mắc sốt rét tập trung vào lứa tuổi lao động (> 15 tuổi) và hầu hết là nam giới chủ yếu làm nghề đi rừng, ngủ rẫy. Ký sinh trùng nội địa chiếm đa số ở Gia Lai và Đắk Lắk; tại tỉnh Phú Yên có số ký sinh trùng ngoại lai chiếm đa số (67,9%).

Viện Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương đã chỉ đạo các Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố triển khai các biện pháp ngăn chặn sốt rét gia tăng, cần tăng cường phát hiện sớm bệnh nhân sốt rét, điều trị triệt để các trường hợp bệnh có ký sinh trùng theo hướng dẫn chẩn đoán, điều trị Bộ Y tế ban hành; tăng cường điều tra trường hợp bệnh, ổ bệnh tại địa phương, triển khai xử lý ổ bệnh bằng các hình thức như cấp màn tẩm hóa chất tồn lưu dài, cấp kem xua muỗi và tuyên truyền phòng chống bệnh sốt rét cho người dân có nguy cơ cao.

Theo đánh giá của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, những tháng cuối năm nguy cơ sốt rét gia tăng là rất cao, cần phải chuẩn bị tốt đặc biệt là triển khai công tác phun, tẩm hóa chất, truyền thông trước khi vào mùa truyền bệnh.

Hiện dự án Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng Artemisinin (RAI 2E) là dự án hỗ trợ đắc lực cho chương trình quốc gia, thực hiện tại 36 tỉnh, thành phố có sốt rét lưu hành. Dự án cấp hơn 1,2 triệu màn tẩm hóa chất tồn lưu dài cho người dân vùng sốt rét, hỗ trợ các hoạt động như chẩn đoán, điều trị, giám sát, đánh giá, truyền thông; phòng chống véc tơ và nâng cao năng lực hệ thống sốt rét.

Công tác phòng chống sốt rét tập trung những hoạt động như giám sát dịch tễ sốt rét, phát hiện và điều trị sớm không để sốt rét ác tính và tử vong do sốt rét xảy ra; quản lý tốt các người đi rừng, ngủ rẫy, kịp thời tổ chức điều tra, xử lý khi có dấu hiệu bất thường.

Đối với mạng lưới y tế cơ sở, đội ngũ nhân viên y tế thôn bản là một yếu tố quan trọng để duy trì thành quả công tác phòng chống sốt rét bền vững. Theo Thông tư số 39/2010/TT-BYT ngày 10/9/2010 nhân viên y tế thôn bản phải có trình độ chuyên môn về y từ sơ cấp trở lên, hoàn thành khóa đào tạo có thời gian 3 tháng trở lên theo khung chương trình đào tạo nhân viên y tế thôn bản của Bộ Y tế. Trong chương trình phòng chống sốt rét, nhân viên y tế thôn bản được trang bị những kiến thức chuyên môn phòng chống sốt rét gồm:

• Nguyên nhân, tác hại và cách phòng chống bệnh sốt rét
• Phương pháp, kỹ năng truyền thông phòng chống sốt rét
• Cách lấy lam và làm xét nghiệm bằng que thử tìm ký sinh trùng sốt rét
• Phát hiện và xử trí bệnh nhân sốt rét ở thôn, bản
• Theo dõi tình hình sốt rét, các hoạt động phòng chống sốt rét và nguy cơ xảy ra dịch.

Nhân viên y tế thôn bản phải là những người tích cực tuyên truyền nguyên nhân, tác hại và vận động người dân tham gia các biện pháp phòng chống sốt rét, phát hiện sớm người bệnh sốt rét, nếu trường hợp nặng giúp chuyển lên tuyến trên; phối hợp cán bộ y tế thực hiện công tác phun, tẩm hóa chất phòng chống sốt rét, báo cáo công tác phòng chống sốt rét cho Trạm Y tế xã.

Đức Bảo