KẾT NỐI ĐIỀU TRỊ, DỰ PHÒNG HIV VÀ LAO NGAY TẠI TUYẾN XÃ, PHƯỜNG

KẾT NỐI ĐIỀU TRỊ, DỰ PHÒNG HIV VÀ LAO NGAY TẠI TUYẾN XÃ, PHƯỜNG

Ngày 12/4/2021, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 141/QĐ-BYT về Kế hoạch phối hợp giữa công tác phòng, chống HIV/AIDS và phòng chống bệnh lao giai đoạn 2021-2025. Mục tiêu chung là giảm tỷ lệ mắc lao ở người nhiễm HIV, giảm tỷ lệ tử vong và cải thiện chất lượng sống ở người bệnh đồng nhiễm lao/HIV.

Để thực hiện mục tiêu chung, có 5 mục tiêu cụ thể cần đạt được đến năm 2025:

- 100% Ban điều phối HIV/lao các tỉnh, thành phố duy trì và triển khai hoạt động hiệu quả theo quy định của Bộ Y tế.

- 95% số người mắc lao được xét nghiệm.

- 92% số người đồng nhiễm lao/HIV được điều trị đồng thời cả lao và ARV

- 90% số người nhiễm HIV mới đăng ký điều trị ARV đủ tiêu chuẩn điều trị lao tiềm ẩn được điều trị lao tiềm ẩn.

- 90% số người nhiễm HIV đang điều trị ARV đủ tiêu chuẩn điều trị lao tiềm ẩn hình thành liệu trình điều trị lao tiềm ẩn.

Để thực hiện các mục tiêu cụ thể, Bộ Y tế chỉ đạo cần kiện toàn bổ sung quy chế phối hợp, hoạt động cụ thể của Ban điều phối các tỉnh, tăng cường vai trò, trách nhiệm, xác định kinh phí cho các hoạt động chung như giao ban, giám sát, hỗ trợ kỹ thuật của Ban điều phối.

Các tỉnh cần xây dựng kế hoạch phối hợp HIV/lao theo giai đoạn, theo năm tại các tuyến. Kế hoạch được lồng ghép vào các hoạt động của mỗi chương trình tại các tuyến, sử dụng tối đa nguồn kinh phí từ các dịch vụ sẵn có thông qua hệ thống BHYT.Tiếp tục triển khai mở rộng mô hình lồng ghép quản lý và cung cấp dịch vụ HIV/lao ở tuyến huyện, xã.

Về giải pháp chuyên môn, Bộ Y tế lưu ý cần đào tạo, đào tạo lại cho cán bộ của 2 chương trình về công tác phối hợp HIV/lao, cập nhật các hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế. Chuẩn hóa quy trình, giao nhiệm vụ cụ thể ở các cơ sở điều trị HIV/AIDS, cơ sở phòng, chống lao về phối hợp HIV/lao trong quản lý ca bệnh, chuyển tiếp người bệnh giữa 2 chương trình; chia sẻ số liệu và báo cáo phối hợp HIV/lao tại cơ sở.

Tập huấn cách thu thập, phân tích sử dụng các chỉ số báo cáo về hoạt động phối hợp HIV/lao; kết nối điều trị, dự phòng, cung cấp dịch vụ dự phòng HIV và lao ngay tại tuyến xã, phường.

Tăng cường phát hiện lao ở người nhiễm HIV bằng chiến lược 2X: chụp X-quang ngực và xét nghiệm X-pert MTB/Rif; các kỹ thuật chẩn đoán lao mới.

Điều trị lao tiềm ẩn cho tất cả người nhiễm HIV mới và người bệnh HIV đang quản lý điều trị đủ tiêu chuẩn. Đảm bảo cung ứng đủ thuốc điều trị; tăng cường giám sát kiểm soát nhiễm khuẩn tại cơ sở y tế, phòng lây nhiễm vi khuẩn lao và các tác nhân gây bệnh qua đường hô hấp khác.

Đối với công tác báo cáo, sử dụng phần mềm trong quản lý chương trình HIV và chương trình lao, chia sẻ các chỉ số phối hợp giữa 2 chương trình, thống nhất các chỉ số cần chia sẻ trên phần mềm mỗi chương trình tiến tới lồng ghép vào hệ thống quản lý chung của bệnh viện.

Kinh phí thực hiện chủ yếu từ nguồn Quỹ BHYT để phát hiện, chăm sóc, điều trị người nhiễm HIV, người bệnh lao và người đồng nhiễm HIV/lao theo quy định tại Thông tư số 27/2018 và Thông tư số 04/2016 của Bộ Y tế.

Bộ Y tế lưu ý, sự phối hợp 2 chương trình cần chặt chẽ, dự trù nhu cầu chính xác, theo dõi quá trình triển khai, đảm bảo thuốc điều trị lao tiềm ẩn cho người nhiễm HIV sẵn có và liên tục.

Điều trị sớm ARV cho người bệnh lao nhiễm HIV, loại trừ bệnh lao sớm trước khi bắt đầu điều trị ARV và điều trị lao tiềm ẩn.

Đối với cơ sở chưa lồng ghép lao/HIV thì tăng cường phối hợp, cải thiện hệ thống chuyển tiếp thành công bằng cách phân công cụ thể cán bộ chịu trách nhiệm theo dõi chuyển tiếp. Sử dụng tối đa hệ thống vận chuyển bệnh phẩm chẩn đoán lao cho người nhiễm HIV hay xét nghiệm HIV cho người mắc lao thay vì vận chuyển người bệnh để tránh mất dấu người bệnh và đảm bảo kết quả xét nghiệm được thông tin kịp thời, chính xác đến thầy thuốc.

Để đạt được mục tiêu 90% số người nhiễm HIV mới đăng ký vào chương trình điều trị HIV/AIDS được điều trị lao tiềm ẩn, các đơn vị cần chú ý tất cả bệnh nhân nhiễm HIV đăng ký cơ sở điều trị HIV/AIDS đảm bảo loại trừ mắc lao và không có các chống chỉ định đối với phác đồ điều trị lao tiềm ẩn trước khi khởi liều.

Căn cứ kế hoạch điều trị lao tiềm ẩn cho người nhiễm HIV, tình hình sử dụng thuốc, cơ sở điều trị HIV/AIDS xây dựng kế hoạch dự trù thuốc; gửi báo cáo quý và năm cho đơn vị đầu mối chương trình lao, HIV của tỉnh. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh xây dựng kếhoạch năm, phối hợp chặt chẽ chương trình lao của tỉnh, đảm bảo không gián đoạn cung ứng thuốc điều trị lao tiềm ẩn cho các cơ sở điều trị HIV/AIDS.

Đối với mục tiêu 90% người nhiễm HIV đang điều trị ARV đủ tiêu chuẩn điều trị lao tiềm ẩn hình thành liệu trình điều trị lao tiềm ẩn; các đơn vị cần thường xuyên rà soát bệnh nhân đang điều trị ARV đủ tiêu chuẩn điều trị lao tiềm ẩn; tình trạng hình thành liệu trình điều trị lao tiềm ẩn theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Trường hợp đã điều trị lao tiềm ẩn nhưng chưa hình thành liệu trình điều trị cần được điều trị lại theo hướng dẫn điều trị lao tiềm ẩn của Bộ Y tế.

Cơ sở điều trị HIV/AIDS xây dựng kế hoạch dự trù thuốcđiều trị lao tiềm ẩn cho người đang điều trị ARV chưa được điều trị lao tiềm ẩn hoặc chưa hình thành liệu trình điều trị và tổng hợp vào nhu cầu điều trị lao tiềm ẩn chung của đơn vị, gửi Bệnh viện Lao và bệnh phổi, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh để tiếp nhận thuốc, bảo đảm thuốc điều trị lao tiềm ẩn sẵn có và liên tục./.

Huy Hoàng