Tăng cường truyền thông phòng chống HIV/AIDS đến học sinh, sinh viên

Tăng cường truyền thông phòng chống HIV/AIDS đến học sinh, sinh viên

Theo kết quả điều tra đánh giá các mục tiêu trẻ em và phụ nữ Việt Nam năm 2020-2021 cho thấy, chỉ 43,2% phụ nữ và 54,1% nam giới độ tuổi từ 15-49 có hiểu biết toàn diện về dự phòng lây nhiễm HIV. Mục tiêu chiến lược kết thúc dịch bệnh AIDS vào năm 2030, trong đó cần đạt 80% thanh niên từ 15-24 tuổi có hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS và 80% người dân từ 15-49 tuổi không kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV.

Để đạt được mục tiêu đó cần thực hiện tốt các giải pháp truyền thông đại chúng, truyền thông dựa trên nền tảng công nghệ, truyền thông qua hệ thống thông tin cơ sở, hoạt động truyền thông cần phát huy trách nhiệm của hệ thống thông tin cơ sở, huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội, người nổi tiếng, người đứng đầu các cộng đồng dân cư, các chức sắc tôn giáo.

Hoạt động truyền thông cần nhắm đến hai mục tiêu: Một là nâng cao hiểu biết của người dân về HIV, giảm kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV và người có hành vi nguy cơ dễ bị lây nhiễm HIV; Hai là góp phần tăng nhu cầu sử dụng các dịch vụ dự phòng, xét nghiệm, điều trị và chăm sóc HIV/AIDS đạt được các chỉ tiêu: 80% nhóm nguy cơ cao biết hình thức tự xét nghiệm HIV, qua đó đạt các chỉ tiêu về các ca phát hiện nhiễm mới HIV; số bệnh nhân được trị bằng Methadone; đạt được nhiều khách hàng điều trị PrEP; đạt khoảng 170.000 bệnh nhân HIV được điều trị và có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế đạt trên 95%.

Các chuyên gia phòng chống HIV cho rằng, để nâng cao hiểu biết và chống kỳ thị và phân biệt đối xử cần tập trung vào toàn thể người dân đặc biệt là những người trẻ tuổi, ưu tiên vùng nông thôn, miền núi. Nội dung cần tập trung vào các kiến thức cơ bản về HIV/AIDS, chống kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV; giới thiệu các dịch vụ dự phòng, xét nghiệm và điều trị hiện có, những thành tựu khoa học trong chẩn đoán và điều trị HIV. Kênh truyền thông cần tập trung vào truyền thông đại chúng, truyền thông trực tiếp lồng ghép vào các cuộc họp, hội nghị, hội thảo.

Đối với truyền thông tạo nhu cầu đối với những người nhiễm HIV, người quan hệ tình dục đồng giới nam, người sử dụng ma túy, người chuyển giới và bạn tình của họ. Cần quan tâm đến những tỉnh có tình hình dịch cao và trung bình, tại các trường học và khu công nghiệp. Nội dung truyền thông cần tập trung vào lợi ích các dịch vụ xét nghiệm, tự xét nghiệm HIV, điều trị PrEP, điều trị Methadone, điều trị ARV, điều trị viêm gan C, điều trị lao/HIV…Cần truyền thông tình dục an toàn, biện pháp can thiệp giảm tác hại. Kênh truyền thông cần tập trung vào nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin: webside, Fb, Fanpage, Instagram, Youtube, Tiktok, Telegram.

Đối với công tác tuyên truyền vận động, cần vận động các đồng chí lãnh đạo Đảng, chính quyền địa phương các cấp nội dung về hậu quả của đại dịch, các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về phòng chống HIV/AIDS.

Chúng ta biết rằng các quy định của Luật Phòng chống HIV/AIDS về chống kỳ thị và phân biệt đối xử, tại Điều 8 của Luật Phòng, chống HIV/AIDS có quy định những hành vi bị nghiêm cấm đó là kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV; cha, mẹ bỏ rơi con chưa thành niên nhiễm HIV; công khai tên, địa chỉ, hình ảnh của người nhiễm HIV hoặc tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV khi chưa được sự đồng ý của người đó; đưa tin bịa đặt về người nhiễm HIV đối với người không nhiễm HIV; từ chối khám bệnh, chữa bệnh cho người bệnh vì biết hoặc nghi ngờ người đó nhiễm HIV; từ chối mai táng, hỏa táng người chết vì lý do liên quan đến HIV/AIDS.

Tại Điều 23 của Nghị định số 117/2020 của Chính phủ có quy định phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Yêu cầu xét nghiệm HIV hoặc yêu cầu xuất trình kết quả xét nghiệm HIV đối với học sinh, sinh viên, học viên hoặc người đến xin học; cản trở học sinh, sinh viên, học viên tham gia hoạt động dịch vụ của cơ sở giáo dục vì lý do nhiễm HIV hoặc thành viên trong gia đình có người nhiễm HIV; cản trở tiếp nhận đối tượng bảo trợ xã hội vào cơ sở bảo trợ xã hội vì lý do nhiễm HIV.

Luật Phòng chống HIV/AIDS quy định, các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm thông tin, giáo dục, truyền thông kiến thức về phòng chống HIV/AIDS. Tại Điều 19, Nghị định số 117/2020 của Chính phủ ,quy định cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 30 triệu đồng đối với hành vi không tổ chức tuyên truyền, giáo dục các biện pháp phòng chống HIV/AIDS theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

Theo các chuyên gia, cần lưu ý trong hoạt động truyền thông phòng chống HIV/AIDS nên chuyển từ truyền thông hù dọa sang truyền thông giải thích dựa trên các cơ sở khoa học và thực tiễn; chuyển từ việc nhấn mạnh vào đường lây sang nhấn mạnh hơn đường không lây; chuyển từ việc coi người nhiễm HIV và gia đình là đối tượng của người truyền thông sang coi họ là chủ thể của truyền thông phòng chống HIV/AIDS; chuyển từ đưa tin, hình ảnh tiêu cực về người nhiễm HIV sang đưa tin, hình ảnh tích cực về họ, cải thiện hình ảnh tiến tới bình thường hóa sự có mặt của người nhiễm HIV trong cộng đồng.

Cần tập trung vào việc giải thích cho các học sinh, sinh viên hiểu về khả năng lây truyền của HIV và giải thích tại sao HIV lại không lây truyền qua các tiếp xúc thông thường; tập trung giải thích cho mọi người hiểu tác hại của kỳ thị và phân biệt đối xử; tránh các từ ngữ, lời nói, hình ảnh…có thể gây hiểu nhầm HIV/AIDS là tệ nạn xã hội, người nhiễm HIV là người có lỗi; tránh các từ ngữ, lời nói, hình ảnh…có tính hù dọa, gây hoảng sợ trong dân chúng; tăng cường các nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật…/.

Văn Hanh