Dấu hiệu cần tái khám đối với trẻ mắc bệnh tay chân miệng

Dấu hiệu cần tái khám đối với trẻ mắc bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng độ 1 điều trị ngoại trú và theo dõi tại cơ sở y tế.

Trẻ cần được dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi. Trẻ còn bú cần tiếp tục cho ăn sữa mẹ. Hạ sốt khi sốt cao bằng Paracetamol liều 10mg/kg/lần (uống) mỗi 6 giờ. Vệ sinh răng miệng cho trẻ, nghỉ ngơi, tránh kích thích.

Trẻ cần được tái khám mỗi 1-2 ngày trong 8-10 ngày đầu của bệnh. Nếu trẻ có sốt phải tái khám mỗi ngày cho đến khi hết sốt ít nhất 48 giờ. Cần tái khám ngay khi có dấu hiệu từ độ 2a trở lên như: Sốt cao ≥ 39ºC; thở nhanh, khó thở, giật mình, lừ đừ, run chi, quấy khóc, bứt rứt khó ngủ, nôn nhiều, đi loạng choạng, da nổi vân tím; vã mồ hôi, tay chân lạnh, co giật, hôn mê. Trường hợp trẻ sốt cao không đáp ứng tốt với Paracetamol có thể phối hợp với Ibuprofen 5-10mg/lần lặp lại mỗi 6-8 giờ nếu cần; không dùng thuốc aspirin.

Theo các chuyên gia, phân biệt bệnh tay chân miệng với bệnh thuỷ đậu dựa vào thời gian bùng phát dịch. Thuỷ đậu thường xảy ra mùa đông xuân; trẻ 5-11 tuổi; nốt ban thuỷ đậu mọc nhiều giai đoạn, ở thân, lưng, sau lan ra toàn thân, đầu mặt và tay chân; mụn nước cũ xen lẫn mới, lõm ở giữa khi mới mọc, trong lần mủ đục do bội nhiễm vi khuẩn; ban mọc nốt phỏng nước gây cảm giác ngứa, đau nhức khó chịu.

Đối với bệnh zona, bệnh nhân thấy đau rát vùng da, kèm sốt nhẹ mệt mỏi. Sau đó vùng da này nổi nhiều mụn nước to nhỏ thành chùm. Đặc biệt những mụn này chỉ nổi ở một bên cơ thể, hiếm khi lan sang vùng da bên kia. Phần nách, bẹn, cổ ở bên nổi mụn sẽ xuất hiện hạch sưng.

Đối với mụn nước, bình thường không dễ bùng phát dịch. Nốt ban từng chùm mụn nước nhỏ ở quanh miệng. Mụn nước sẽ vở, chảy dịch, đóng vảy và lành sẹo. Các mụn nước ngứa và rát.

Tay chân miệng (TCM) là bệnh truyền nhiễm do nhiều loại virus gây nên, đa phần trẻ mắc TCM có diễn biến nhẹ, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể có nhiều biến chứng nguy hiểm như: sốc, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, thậm chí dẫn đến tử vong.

Bệnh TCM lây qua đường tiêu hóa, qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh (bắt tay, ôm, hôn), tiếp xúc với đồ chơi, quần áo, đồ dùng sinh hoạt, bề mặt có chứa virus. Bệnh có khả năng lây lan nhanh, đặc biệt ở môi trường tập thể như mẫu giáo, trường học.

Giai đoạn khởi phát của tay chân miệng, trẻ có dấu hiệu đau họng, sốt nhẹ, quấy khóc, biếng ăn, tiêu chảy….Giai đoạn toàn phát, trẻ sẽ có triệu chứng viêm loét miệng, sốt (37,5-38 độ C), phát ban dưới dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, khủyu tay, mông.

Hầu hết trẻ bị TCM hồi phục dần sau 7-10 ngày. Tuy nhiên cũng có một tỉ lệ gặp các biến chứng nguy hiểm tới tính mạng như viêm não, viêm cơ tim, phù phổi cấp… thậm chí dẫn đến tử vong.

Theo BS.CKII Tôn Thất Toàn, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, trong trường hợp trẻ có 1 trong 3 triệu chứng dưới đây, cha mẹ không nên chủ quan tự theo dõi tại nhà mà cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc:

- Trẻ sốt cao không đáp ứng với điều trị: Trẻ sốt trên 38,5 độ kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt

- Trẻ giật mình: Trẻ mắc tay chân miệng có biểu hiện giật mình là dấu hiệu của tình trạng nhiễm độc thần kinh. Khi trẻ mắc tay chân miệng, cha mẹ nhớ chú ý để phát hiện triệu chứng này ở trẻ ngay cả khi trẻ đang chơi và quan sát xem tần xuất giật mình có tăng theo thời gian hay không.

- Trẻ quấy khóc dai dẳng, kéo dài: Trẻ quấy khóc nhiều, thậm chí quấy khóc cả đêm không ngủ. Trẻ cứ ngủ khoảng 15-20 phút lại dậy quấy khóc rồi lại ngủ tiếp. Nhiều cha mẹ chủ quan nghĩ rằng do bé có các nốt đau trong miệng nên quấy khóc nhưng thực tế đây là tình trạng nhiễm độc thần kinh ở giai đoạn rất sớm.

Về điều trị và chăm sóc trẻ mắc TCM, bệnh TCM có thể do nhiều loại virus gây ra, tổn thương ở niêm mạc miệng gây đau khiến trẻ kém ăn có thể dẫn đến hạ đường máu. Cha mẹ cần khắc phục bằng cách:

- Dùng các thuốc giảm đau, sát trùng niêm mạc miệng như nước muối 0,9%

- Cho trẻ ăn thức ăn lỏng như cháo loãng, sữa…

- Vệ sinh da tránh bội nhiễm vi khuẩn như: Tắm cho trẻ bằng các loại nước tắm có tính sát trùng nhẹ như: nước lá chè xanh, lá chân vịt…

- Dùng dung dịch Betadin bôi các tổn thường ngoài da sau khi tắm

Để phòng ngừa bệnh TCM, BS. Tôn Thất Toàn cho biết, hiện chưa có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu. Mỗi lần trẻ nhiễm bệnh chỉ tại ra kháng thể với một loại virus nhất định. Trẻ có thể mắc TCM trở lại nếu bị nhiễm virus khác thuộc nhóm Enterovirrus. Do vậy cần phòng bệnh trong cộng đồng là biện pháp tốt bảo vệ trẻ khỏi TCM.

- Nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày cả trẻ em và người lớn, đặc biệt trước khi bế ẵm trẻ, trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn hay cho trẻ ăn và sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ.

- Nên ăn chín, uống chín, vật dụng ăn uống được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng.

- Không mớm thức ăn cho trẻ

- Không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi, dùng chung khăn tay, vật dụng ăn uống và đồ chơi khi chưa được khử trùng

- Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, mặt bàn, ghế, sàn nhà, tay vịn cầu thang…bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.

- Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.

Lâm Quyên