Chương trình PrEP tại Khánh Hòa- Bước tiến lớn trong phòng, chống HIV/AIDS

Chương trình PrEP tại Khánh Hòa- Bước tiến lớn trong phòng, chống HIV/AIDS

Chương trình điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) đã trở thành điểm sáng trong cuộc chiến phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam. Nghiên cứu của Viện Y tế Toàn cầu, Đại học Washington (Mỹ) vào năm 2019 đã nhấn mạnh rằng PrEP là một chiến lược cực kỳ cần thiết ở những nơi có nguy cơ lây nhiễm cao.

Theo nghiên cứu này, giai đoạn 2017-2050, tại 5 tỉnh/ thành phố lớn Việt Nam là Hà Nội, Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Kiên Giang và Khánh Hòa, ước tính có khoảng 107.000 ca nhiễm HIV mới trong các nhóm quần thể nguy cơ cao và việc bao phủ chương trình PrEP đạt 60% thì sẽ giảm được tỉ lệ lây nhiễm HIV đến 48% trong quần thể nguy cơ cao này (dự phòng được 55.640 ca nhiễm mới theo mẫu ước tính).

Tại Khánh Hòa, nhận thức về tầm quan trọng của PrEP, đặc biệt là trong bối cảnh gia tăng số ca nhiễm HIV ở nhóm Nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa đã đẩy mạnh việc triển khai chương trình từ năm 2020. Bắt đầu từ thành phố Nha Trang, chương trình đã mở rộng đến 4 cơ sở ở 4 địa phương là Nha Trang, Cam Ranh, Ninh Hòa và Diên Khánh.

Ban đầu, việc triển khai PrEP gặp nhiều khó khăn vì là một chương trình mới, nhưng nhờ sự hỗ trợ của nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng, PrEP đã dần được chấp nhận rộng rãi. Qua các hoạt động truyền thông như phát tờ rơi, phóng sự, và truyền thông nhóm, PrEP đã tiếp cận một mạng lưới rộng lớn, hướng dẫn nhiều người tự chủ động tìm đến sử dụng dịch vụ mà không cần sự hỗ trợ ban đầu.

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa, giai đoạn 3 năm gần đây, PrEP đã đạt được những thành tựu đáng kể, với việc tăng số lượng người sử dụng ít nhất một lần trong năm và giảm số lượng người nhiễm HIV mới một cách đáng kể.

Dựa vào biểu đồ, có thể nhận thấy rằng khi mức độ bao phủ PrEP năm 2022 và 2023 tăng lên gấp 3 - 4 lần so với năm 2021, số lượng trường hợp mới nhiễm HIV giảm xuống khoảng 39%, từ 217 trường hợp trong năm 2021 xuống còn 133 trường hợp trong năm 2022 và 131 trường hợp trong năm 2023.

BSCKII. Tôn Thất Toàn, Phó giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa đánh giá cao kết quả đạt được của chương trình PrEP sau 4 năm triển khai tại địa bàn. Ông nhấn mạnh rằng PrEP không chỉ là chìa khóa quan trọng giúp đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030 mà còn mang lại những lợi ích sâu rộng cho cộng đồng và sự phát triển kinh tế-xã hội… Việc bảo vệ những lứa tuổi vàng trong độ tuổi lao động trước nguy cơ nhiễm HIV tạo ra một tương lai khỏe mạnh cho họ từ đó góp phần vào sự phát triển chung của tỉnh.

Trong những năm sắp tới, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa sẽ tiếp tục mở rộng hoạt động điều trị PrEP đến cả hệ thống y tế công lập và tư nhân. Đồng thời, sẽ tăng cường truyền thông và cung cấp thông tin về PrEP cho cộng đồng thanh niên và nhân viên y tế. Kế hoạch triển khai đa dạng mô hình mới như cung cấp dịch vụ lưu động và PrEP từ xa cũng sẽ được phát triển và thực hiện.

Ngoài ra, Khoa Phòng, chống HIV/AIDS thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa sẽ tiếp tục thực hiện sự hợp tác chặt chẽ với các nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng để kết nối, chuyển gửi và tư vấn cho các trường hợp có nguy cơ cao, đặc biệt là những người đã được xác định âm tính với HIV thông qua các chương trình sàng lọc tại cộng đồng. Điều này nhằm mục đích dự phòng và ngăn chặn sự lây lan của HIV trong cộng đồng một cách hiệu quả và toàn diện hơn.

BS. Nguyễn Quốc Huy

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa