Sàng lọc, đánh giá dinh dưỡng cho trẻ khi vào bệnh viện

Sàng lọc, đánh giá dinh dưỡng cho trẻ khi vào bệnh viện

Theo PGS.TS.Trần Minh Điển – Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, việc sàng lọc, đánh giá dinh dưỡng sớm và can thiệp kịp thời là giải pháp tối ưu, đặc biệt là 5 năm đầu đời là thời gian vàng để can thiệp về chiều cao. Trẻ suy dinh dưỡng cần được liên tục quan tâm chăm sóc từ bệnh viện đến cộng đồng giúp cho các em có cơ hội cải thiện sức khỏe và tầm vóc.

Cụ thể, cần đẩy mạnh sàng lọc và can thiệp sớm ở trẻ suy dinh dưỡng lẫn trẻ có nguy cơ, thực hiện khi trẻ đang nằm viện và sau khi xuất viện. Việc đánh giá tăng trưởng của trẻ dựa vào ước lượng bằng mắt về cân nặng và chiều cao là không chính xác. Nhân viên y tế, các bậc cha mẹ, người nuôi dưỡng trẻ nên thường xuyên kiểm tra, đánh giá tình trạng tăng trưởng của con em mình với công cụ được chuẩn hóa, cần can thiệp kịp thời khi phát hiện trẻ có vấn đề về tăng trưởng.

Trẻ có nền tảng dinh dưỡng tốt sẽ tăng trưởng toàn diện về sức khỏe, tầm vóc và trí tuệ. Can thiệp dinh dưỡng với dinh dưỡng bổ sung đường uống (ONS) cân đối và đầy đủ, thực phẩm dinh dưỡng tốt là biện pháp hiệu quả giúp cải thiện tăng trưởng cho trẻ em.

Khi trẻ được chăm sóc dinh dưỡng tốt sẽ cải thiện tăng trưởng về chiều cao, cân nặng, sức đề kháng, nhanh chóng bắt kịp và giữ vững đà tăng trưởng khỏe mạnh. Trẻ tăng trưởng tối ưu là tiền đề vững chắc để phát triển tầm vóc và trí tuệ khi trưởng thành.

Về chọn dinh dưỡng bổ sung đường uống cần đạt những tiêu chí như sản phẩm được công nhận bởi cơ quan quản lý, công thức cung cấp đầy đủ và cân đối các dưỡng chất như protein chất lượng cao, arginin, vitamin K2, các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu, lợi khuẩn và prebiotics giúp hỗ trợ tăng trưởng, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.

Các chuyên gia Nhi khoa đưa ra 3 bước đối với vấn đề dinh dưỡng trong bệnh viện, một là nhận dạng về chẩn đoán tất cả bệnh nhân có nguy cơ, cần đánh giá tình trạng dinh dưỡng, đo các chỉ số nhân trắc, đánh giá dinh dưỡng là phần không thể thiếu được trong việc thăm khám một trẻ bệnh.

Hai là nhanh chóng tiến hành can thiệp và theo dõi liên tục, can thiệp dinh dưỡng cần được điều chỉnh từng bước, cân nhắc độ nặng của bệnh và tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng, cán bộ y tế cần hỗ trợ dinh dưỡng, theo dõi và tư vấn cá thể.

Bước ba là xây dựng kế hoạch giáo dục và chăm sóc dinh dưỡng sau xuất viện, quản lý dinh dưỡng. Tình trạng dinh dưỡng của trẻ nên được theo dõi trong suốt quá trình trẻ nằm viện và sau khi ra viện nếu cần.

Từ tháng 3/2020, Bệnh viện Nhi Trung ương đã thực hiện phiếu đánh giá tình trạng dinh dưỡng cho tất cả bệnh nhi điều trị nội trú, thời gian thực hiện phiếu không được chậm quá 36 giờ sau khi trẻ nhập viện, phiếu đánh giá tình trạng dinh dưỡng được dán vào hồ sơ bệnh án.

Theo Bs Trần Minh Điển, hiện có những khó khăn khi thực hiện sàng lọc và đánh giá dinh dưỡng cho bệnh nhi đó là thiếu thời gian, đôi khi nhân viên y tế chưa xem việc sàng lọc dinh dưỡng là quan trọng, nhân viên y tế không biết nên sử dụng bộ công cụ nào để đánh giá, còn có quan điểm bệnh nhi không nằm viện dài ngày nên không cần sàng lọc sinh dưỡng.

Khi thực hiện sàng lọc cần sử dụng phiếu sàng lọc, đánh giá tình trạng dinh dưỡng chuẩn hóa, có theo dõi cân nặng, chỉ số nhân trắc, thay đổi khối cơ, chức năng cơ vân, các nguyên nhân như giảm lượng ăn vào, giảm khả năng hấp thu, tình trạng tăng dị hóa protein, không được bỏ sót suy dinh dưỡng thấp còi. Qua đó, nhân viên y tế sẽ cảnh báo trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng thấp còi, nguy cơ suy dinh dưỡng gầy còm, có thừa cân hay béo phì, từ đó bác sĩ tư vấn dinh dưỡng, hướng dẫn chế độ ăn, hướng dẫn xây dựng thực đơn nếu cần.

Kế hoạch can thiệp dinh dưỡng nội trú và ngoại trú cho trẻ suy dinh dưỡng phải phù hợp và đảm bảo đủ thời gian, giải pháp can thiệp phải cụ thể bằng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng đường uống (ONS) – thực phẩm dinh dưỡng y học nên được bắt đầu sớm giúp trẻ đảm bảo nhận đủ năng lượng, vi dưỡng chất cần thiết, tăng cường sức đề kháng, giảm bệnh tật, bắt kịp và duy trì tăng trưởng khỏe mạnh.

Khi trẻ xuất viện, nhân viên y tế tư vấn nguy cơ suy dinh dưỡng, hướng dẫn bố mẹ theo dõi, đánh giá lại tình trạng dinh dưỡng của trẻ trong quá trình chăm sóc tại nhà. Các chuyên gia nhấn mạnh, chẩn đoán trẻ suy dinh dưỡng thấp còi tại bệnh viện là rất quan trọng, giáo dục tư vấn cho phụ huynh nỗ lực để cải thiện suy dinh dưỡng thấp còi trong cộng đồng.

Nếu suy dinh dưỡng không liên quan đến bệnh tật, can thiệp cơ bản là tăng cường nuôi ăn, qua đó giúp trẻ bắt kịp với sự phát triển. Đối với suy dinh dưỡng liên quan đến bệnh tật cần xử lý những khó khăn để trẻ nhận được lượng ăn đầy đủ, nên sử dụng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng đường uống ONS, tăng năng lượng hoặc protein, qua đó đạt được mục tiêu về dinh dưỡng cho trẻ./.

Quỳnh Anh