Phòng ngừa bệnh đường hô hấp mùa Đông - Xuân

Phòng ngừa bệnh đường hô hấp mùa Đông - Xuân

Theo Ts Hoàng Minh Đức – Cục trưởng Cục Y tế - Dự phòng – Bộ Y tế, báo cáo kết quả giám sát trọng điểm của bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền qua đường hô hấp trong tuần 52 năm 2024 của CDC Trung Quốc, các mẫu bệnh phẩm thu nhận từ khoa khám bệnh ngoại trú và khoa cấp cứu của các bệnh viện ghi nhận các tác nhân chủ yếu là vi rút cúm, HMPV và Rhovirus.

Các trường hợp nặng phải nhập viện do nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nặng chủ yếu tác nhân gây bệnh là vi rút cúm, Mycoplasma Pneumoniae và HMPV.

Ts Hoàng Minh Đức cho biết, ngày 4/1/2025, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã thông tin bệnh nhiễm trùng đường hô hấp đang lây lan ở nước này là bệnh thường quy, không phải là sự kiện y tế bất thường, vào thời điểm này các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường đạt đỉnh tại Trung Quốc.

Đến thời điểm hiện tại, Tổ chức Y tế Thế giới chưa có thông tin chính thức về tình hình dịch bệnh tại Trung Quốc, đồng thời chưa được xác minh độ tin cậy và tính chính thống của thông tin đang lan truyền như lo ngại về một cuộc khủng hoảng y tế khác sau COVID-19.

Theo PGs Trần Đắc Phu – nguyên Cục Trưởng Cục Y tế -Dự phòng, các bệnh hô hấp do vi rút cúm, vi rút hợp bào hô hấp RSV, đây là những loại vi rút bình thường, không phải loại nguy hiểm, vì vậy người dân không nên quá hoang mang.

Lý giải số ca mắc gia tăng ở Trung Quốc, PGs Trần Đắc Phu cho rằng có thể do trong thời gian đại dịch COVID-19 giãn cách xã hội, số người mắc bệnh do HMPV giảm, dẫn đến miễn dịch cộng đồng giảm. Trong khi đó, bệnh do HMPV vẫn là bệnh xảy ra hàng năm, đặc biệt thời gian Đông – Xuân, vào mùa vi rút phát triển, cùng với biện pháp phòng chống dịch hạn chế, số ca mắc sẽ gia tăng.

Vi rút Metapneumo (Humen MetapneumoVirus – HMPV) là thành viên thuộc họ Pneumoviridae có nhân RNA. Theo những nghiên cứu của Hàn Quốc, nhiễm HMPV trên 1.275 trường hợp, phân loại 94% các chủng thành 5 phân nhóm kiểu gan là A1, A2a, A2b, B1 và B2.

Các báo cáo của nhiều quốc gia cho thấy loại vi rút này có mặt ở khắp mọi nơi, liên quan đến các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.

Tại việt Nam, đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford tại Việt Nam đã thực hiện nghiên cứu với sự tham gia của 14 bệnh viện trên 5 quốc gia, trong đó có sự tham gia của Bệnh viện Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa.

Trong thời gian từ 7/2024-12/2024, nhóm nghiên cứu ghi nhận các tác nhân vi rút gây viêm phổi ở trẻ em gồm cúm A, RSV, Rhinovirus, Bocavirus, enterovirus, Mastadenovirus, HMPV, A’ cúm.

Trong đó HMPV chỉ chiếm 12,5% số ca mắc, đứng hàng thứ 7 trong số các tác nhân vi rút. Ở nhóm bệnh nhân trưởng thành, tỉ lệ viêm phổi do MHPV là 4,26%.

Các báo cáo trên thế giới cho thấy hầu hết trẻ em nhiễm bệnh trong độ tuổi dưới 5 tuổi, tác nhân HMPV được phát hiện khoảng 5-15%, phổ biến ở trẻ dưới 1 tuổi.

Theo các chuyên gia, HMPV có thể gây nhiễm trùng đường hô hấp trên và dưới ở tất cả mọi người nhưng bệnh thường xảy ra ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, người có bệnh nền, suy giảm miễn dịch.

HMPV lây qua đường hô hấp, qua tiếp xúc gần, tiếp xúc bề mặt bị lây nhiễm. Thời gian ủ bệnh từ 5-9 ngày, thời gian lưu bệnh từ 7-14 ngày. Các triệu chứng của bệnh giống cảm cúm như sốt, ho, chảy mũi, nghẹt mũi, khan tiếng, khò khè…Tỉ lệ chuyển sang viêm đường hô hấp dưới, viêm phổi, viêm tiểu phế quản khoảng 5-10%.

Việc điều trị chủ yếu dựa theo triệu chứng, một số trường hợp bội nhiễm có thể dùng kháng sinh. Đa số các trường hợp mắc bệnh tự khỏi.

Để phòng bệnh cần kiểm soát lây nhiễm qua giọt bắn, vật dụng, bề mặt tiếp xúc như đeo khẩu trang nơi đông người, vệ sinh cá nhân, rửa tay, vệ sinh đồ chơi cho trẻ thường xuyên, giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, vệ sinh nền nhà, tay nắm cửa, các khu vực nhà bếp…

Ngoài ra cần tăng cường dinh dưỡng, nâng cao sức đề kháng, tập thể dục thể thao, làm việc, nghỉ ngơi điều độ. Trẻ em nên tiêm vắc xin theo chương trình TCMR quốc gia, nếu có điều kiện nên tiêm ngừa vắc xin cúm, phế cầu./.

Văn Hanh