Quản lý tốt bệnh nền đề phòng hậu COVID

Quản lý tốt bệnh nền đề phòng hậu COVID

Theo các chuyên gia bệnh truyền nhiễm, hậu COVID-19 là tình trạng các triệu chứng tồn tại hoặc xuất hiện mới sau khi đã khỏi bệnh, xét nghiệm âm tính ≥ 4 tuần.

Hậu COVID-19 có thể gặp ở người từng mắc bệnh thể nhẹ, không nhập viện. Thống kê có khoảng 10-30% bệnh nhân khỏi bệnh COVID-19 có thể biểu hiện hậu COVID.

Các triệu chứng hậu COVID cần theo dõi là nhóm triệu chứng hô hấp, tim mạch, thần kinh – tâm thần, cơ xương khớp, tiêu hóa.

Đối với hô hấp, cần theo dõi bệnh nhân có ho kéo dài, hụt hơi, thở mệt, khó thở khi gắng sức; đối với tim mạch, cần theo dõi có biểu hiện đánh trống ngực, hồi hộp, đau tức ngực, huyết áp có bị dao động; đối với nhóm triệu chứng thần kinh, cần chú ý người bệnh có mất ngủ, lo âu, trầm cảm, giảm tập trung, hay quên.

Đối với nhóm cơ xương khớp, chú ý biểu hiện đau cơ, đau khớp, yếu mỏi kéo dài; về tiêu hóa, chú ý tình trạng chán ăn, đầy bụng, tiêu chảy. Các triệu chứng khác cần chú ý là sụt cân không rõ nguyên nhân, rụng tóc, nổi mẩn, rối loạn kinh nguyệt.

Theo các chuyên gia, sau khỏi bệnh COVID-19, tại nhà cần theo dõi trong 4 đến 8 tuần đầu về thể trạng, tình trạng ho, mệt, ngủ, ăn uống, cần tự đánh giá mức độ hoạt động thường ngày có suy giảm không, cần ghi lại những triệu chứng kéo dài hoặc mới xuất hiện.

Người bệnh cần tái khám nếu có một trong các dấu hiệu đó là ho dai dẳng trên 4 tuần, khó thở khi đi bộ, đau tức ngực thường xuyên, mệt mỏi ảnh hưởng đến sinh hoạt, hay quên, giảm trí nhớ bất thường, mất ngủ, trầm cảm, lo âu kéo dài.

Tại cơ sở y tế, bệnh nhân tái khám có thể sẽ được chỉ định chụp X – quang phổi hoặc CT ngực, đo điện tâm đồ, siêu âm tim, xét nghiệm men gan, chức năng thận, xét nghiệm các yếu tố viêm, nếu có suy hô hấp thì đo hô hấp ký, khám các chuyên khoa nội tổng quát, hô hấp, tim mạch, thần kinh.

Như vậy, sau khỏi COVID-19, bệnh nhân nên tự theo dõi tại nhà từ 4-8 tuần, nếu có triệu chứng kéo dài hoặc mới xuất hiện có ảnh hưởng sinh hoạt cần khám sớm để đánh giá hậu COVID, đặc biệt quan tâm ở người trên 60 tuổi, người có bệnh nền, người từng bị COVID-19 nặng.

Sau khi khỏi bệnh COVID-19, để hồi phục nhanh, các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân cần kết hợp chế độ dinh dưỡng, vận động, nghỉ ngơi, theo dõi sức khỏe hợp lý. Bệnh nhân cần ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm, tránh làm việc quá sức, buổi trưa ngủ 20-30 phút.

Về dinh dưỡng, cần ăn đầy đủ các nhóm đạm, vitamin C, vitamin A, E, D trong cam, bưởi, ổi, cà rốt, trứng, gan, dầu oliu. Ăn thịt đỏ, nghêu, rau xanh, bổ sung kẽm, sắt. Nhóm tinh bột ăn gạo, yến mạch, khoai lang, cần uống 2-2,5 lít nước/ngày, tránh uống nước ngọt có gas, cần có chế độ ăn đa dạng, dễ tiêu.

Trong 1-2 tuần đầu bệnh nhân đi bộ nhẹ, tập yoga cơ bản, tập thở bụng, thở sâu 10-15 phút/ngày để giúp tăng dung tích phổi, sau 2-3 tuần có thể đi bộ nhanh, đạp xe đạp. Vận động sẽ giúp cải thiện hô hấp, tim mạch, ngủ ngon và giảm mệt mỏi.

Sau khỏi bệnh, chúng ta cần tránh căng thẳng, lo âu, hạn chế nghe những tin tiêu cực, sợ ám ảnh bị tái nhiễm; nên thư giãn, khi tâm lý ổn định, lạc quan sẽ giúp hồi phục toàn diện hơn.

Đối với người có bệnh lý nền cần quản lý tốt bệnh nền, uống thuốc đúng - đủ - đều theo chỉ định của bác sĩ; tái khám định kỳ; kiểm soát tốt đường máu, huyết áp và mỡ máu sẽ giúp giảm nguy cơ COVID nặng. Khi bệnh nền ổn định, COVID sẽ không còn quá nguy hiểm./.

Kim Mận