Thúc đẩy các biến pháp phòng chống sốt rét hiệu quả tại Khánh Vĩnh

Thúc đẩy các biến pháp phòng chống sốt rét hiệu quả tại Khánh Vĩnh

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa, từ đầu năm đến ngày 21/6/2025, toàn tỉnh ghi nhận 32 trường hợp sốt rét, trong đó có 1 ca ngoại tỉnh của Đắc Lắc, không có trường hợp tử vong do sốt rét.

Về loài ký sinh trùng, chỉ có 2 loài là P.falciparum 19 ca (tỷ lệ 59,4%), loài P.malariae 13 ca (40,6%). So với cùng kỳ năm 2024, số ca mắc sốt rét giảm 78,8%, đa số các trường hợp sốt rét đầu tập trung tại huyện Khánh Vĩnh.

Theo Ths Nguyễn Hữu Sinh – Trưởng khoa Ký sinh trùng – Côn trùng - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa, số ca mắc sốt rét tại huyện Khánh Vĩnh trong nhiều tuần đầu năm 2025 được kiểm soát tốt, có những tuần không ghi nhận ca sốt rét, tuy nhiên đến tuần đầu tháng 6/2025 đã ghi nhận ca sốt rét tăng liên tiếp, đỉnh điểm tuần 24 ghi nhận 8 ca sốt rét.

Xã Khánh Thượng ghi nhận ca sốt rét nhiều nhất với 10 ca, xã Giang Ly 6 ca, các xã Khánh Đông, Khánh Hiệp, Cầu Bà, thị trấn Khánh Vĩnh mỗi xã 2 ca sốt rét, các xã Khánh Phú, Khánh Nam, Liên Sang, Khánh Thành, Sơn Thái mỗi xã 1 ca sốt rét, chỉ có xã Sông Cầu, Khánh Bình và Khánh Trung là không có ca sốt rét.

Phân tích về ký sinh trùng, các xã Sơn Thái, Khánh Thành, Liên Sang, Khánh Phú, Cầu Bà ghi nhận loài P.malariae; các xã Khánh nam, Khánh Hiệp, Khánh Đông, thị trấn Khánh vĩnh ghi nhận loài P.falciparum. Riêng xã Giang Ly và Khánh Thượng ghi nhận cả 2 loài P.malariae và P.falciparum.

Nếu tính từ 1/7/2025, các xã mới thành lập của Khánh Vĩnh đều ghi nhận ca sốt rét, trong đó xã Tây Khánh Vĩnh gồm xã cũ là Giang Ly, Khánh Thượng và Khánh Nam có số ca mắc cao nhất là 17 ca sốt rét.

Về phân bổ chủng loài lý sinh trùng sốt rét, xã Bắc Khánh Vĩnh và Trung Khánh Vĩnh ghi nhận loài P.falciparum; xã Nam Khánh Vĩnh ghi nhận loài P.malariae; xã Khánh Vĩnh và Tây Khánh Vĩnh ghi nhận cả 2 loài P.malariae và P.falciparum.

Theo Ths Nguyễn Hữu Sinh, nguyên nhân ca sốt rét gia tăng của Khánh Vĩnh là do số lượng người dân vào rừng, rẫy tăng hơn so với thời gian trước đây, thời tiết tháng 6 có nhiều mưa tạo điều kiện thuận lợi cho người dân vào rừng, rẫy trồng trọt mì, bắp, đậu; đối với trẻ em theo cha mẹ vào rừng, rẫy nên cũng bị mắc sốt rét.

Một nguyên nhân khác là địa phương chưa giám sát hiệu quả nhóm nguy cơ cao đi rừng, rẫy. Danh sách người đi rừng, rẫy chưa được theo dõi, cập nhật thường xuyên nên việc y tế giám sát, lấy máu xét nghiệm phát hiện ca bệnh sốt rét chưa kịp thời.

Các ca sốt rét của thị trấn Khánh Vĩnh là do người dân đi vào rừng của những xã đang có muỗi truyền bệnh sốt rét, người dân chưa có kiến thức đầy đủ phòng chống sốt rét, còn chủ quan, có những hộ gia đình được cấp màn tẩm hóa chất diệt muỗi nhưng không sử dụng.

Trong thời gian đến để phòng chống sốt rét hiệu quả, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đề xuất các xã mới thành lập của Khánh Vĩnh cần tăng cường công tác điều hành, phối hợp liên ngành, thành lập các đội phản ứng nhanh tại thôn để điều tra ổ bệnh, kiểm soát sự lan truyền sốt rét kịp thời.

Các xã cần phân chia nhóm dân số nguy cơ cao mắc sốt rét thành các nhóm dựa trên đặc điểm nghề nghiệp, thời gian lưu trú trong rừng, rẫy, cập nhật danh sách nguy cơ cao để y tế lấy máu xét nghiệm tìm ký sinh trùng sốt rét.

Đối với giải pháp truyền thông, tăng cường truyền thông lưu động, truyền thông trực tiếp tại hộ gia đình, vận động không cho trẻ em theo cha mẹ vào rừng, rẫy, thúc đẩy truyền thông phòng chống sốt rét trong các đơn vị, cơ quan, các cơ sở Tôn giáo để truyền thông cho người dân trong những dịp đi Lễ các biện pháp phòng chống sốt rét tích cực.

Các xã sau khi đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025 cần thành lập các điểm chốt cửa rừng, đảm bảo hiệu quả quản lý các người dân đi vào rừng, rẫy, từ đó thực hiện lấy máu xét nghiệm phát hiện sớm ca sốt rét.

Ngành Y tế sẽ tăng cường xét nghiệm, nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị dự phòng sốt rét cho đối tượng nguy cơ cao, chỉ định phun diệt muỗi tại các địa bàn có chỉ định./.

Anh Huy