TÍCH CỰC GIÁM SÁT CA BỆNH KHOANH VÙNG CÁCH LY Ổ DỊCH BỆNH BẠCH HẦU

TÍCH CỰC GIÁM SÁT CA BỆNH KHOANH VÙNG CÁCH LY Ổ DỊCH BỆNH BẠCH HẦU

Theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng, số mắc bệnh bạch hầu có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây, cụ thể năm 2019, Ấn Độ ghi nhận 9.622 ca, Ethiopia 7.184 ca, Nigeria 2.289 ca, Madagasca 1815 ca, Myanmar 22 ca, Malaysia 16 ca.

Ở Việt Nam, năm 1983 ghi nhận 3.487 ca mắc bệnh bạch hầu, sau đó nhờ triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng giảm xuống còn khoảng 6 đến 53 ca mắc/năm trong giai đoạn 2004-2019. Số ca mắc bệnh bạch hầu rải rác ở khu vực Tây Nguyên từ đầu năm đến tháng 9/2020 có 172 ca, miền Trung 22 ca và miền Nam 4 ca. Các tỉnh có số ca mắc cao là Kontum 37 ca, 11 ca người lành mang trùng, Đắk Lắk có 33 ca bệnh và 11 ca người lành mang trùng, Đắk Nông có 26 ca bệnh, 13 ca người lành mang trùng, Gia Lai có 32 ca bệnh và 9 ca người lành mang trùng. So với cùng kỳ năm 2019, số ca mắc tăng 157 trường hợp, tử vong tăng 1 trường hợp. Thời gian trong năm số ca mắc từ tháng 6 đến tháng 8, khu vực Tây Nguyên tăng rõ rệt từ tháng 6/2020. Ca bệnh mắc bạch hầu có độ tuổi từ 3 tháng đến 78 tuổi, phân bổ rải rác ở các nhóm tuổi, cao nhất là nhóm 10-14 tuổi. Trong số các ca mắc bạch hầu năm 2020 có 161 ca chiếm 81,3% không có tiêm chủng hoặc rõ tiền sử tiêm chủng, có 37 ca mắc bệnh có tiêm chủng (18,7%).

Bộ Y tế đã có nhiều văn bản triển khai chỉ đạo công tác phòng chống dịch bệnh bạch hầu, ban hành hướng dẫn giám sát phòng chống bệnh bạch hầu theo Quyết định số 3593/QĐ-BYT ngày 18/8/2020 của Bộ Y tế; tổ chức giám sát chặt chẽ; phát hiện sớm ca mắc mới; xét nghiệm, xử lý triệt để ổ dịch; điều trị dự phòng bằng kháng sinh; tổ chức tiêm vắc xin chống dịch bạch hầu tại 4 tỉnh Tây Nguyên; triển khai tiêm bổ sung vắc xin Td năm 2020-2021 tại 35 tỉnh, thành phố có nguy cơ cao (Quyết định số 2155/QĐ-BYT ngày 25/5/2020 của Bộ Y tế).

Tỉnh Quảng Trị xây dựng kế hoạch tiêm cho trẻ từ 49 tháng tuổi đến 40 tuổi; thực hiện vệ sinh môi trường; tiêu trùng khử độc các ổ dịch, khu vực cách ly điều trị; khoanh vùng cách ly; lập chốt khu vực ổ dịch. Bộ Y tế đã tổ chức tập huấn, thành lập Tổ công tác hỗ trợ chuyên môn điều trị, ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh bạch hầu (Quyết định số 2957/QĐ-BYT ngày 10/7/2020 của Bộ Y tế), chỉ đạo cơ sở khám chữa bệnh tăng cường khám, phát hiện sớm, cách ly, điều trị, cấp cứu kịp thời, thực hiện phân luồng khám bệnh, phân khu điều trị phòng chống lây nhiễm chéo, phòng chống nhiễm khuẩn. Bố trí khu điều trị riêng để cách ly, chuẩn bị các khu cách ly, phương tiện, vật tư, thuốc, điều trị ở những tỉnh chưa có ca bệnh bạch hầu.

Nhiều biện pháp truyền thông được triển khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, tuyên truyền về nguy cơ, biện pháp, vận động đưa trẻ đi tiêm vắc xin, xây dựng khuyến cáo phòng, chống bệnh bạch hầu ở những khu vực ổ dịch, tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nhiều ngôn ngữ.

Theo Cục Y tế dự phòng, công tác phòng, chống dịch bệnh bạch hầu có nhiều khó khăn ở các xã ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số, điều kiện khó khăn, bất đồng ngôn ngữ, không hợp tác tiêm vắc xin. Có những khu vực đã lâu không ghi nhận ca bệnh bạch hầu, cán bộ y tế cơ sở thiếu kinh nghiệm trong chẩn đoán, giám sát phát hiện bệnh sớm; có những trường hợp mắc bệnh ở người lớn tuổi, ở thời điểm Chương trình tiêm chủng mở rộng chưa triển khai, còn có xã trắng về tiêm chủng. Có những địa phương có tỷ lệ tiêm chủng đạt thấp. Về vắc xin giải độc tố bạch hầu chỉ tạo ra miễn dịch kháng độc tố, không làm giảm được tình trạng người lành mang trùng sau tiêm vắc xin. Miễn dịch bạch hầu là loại không bền vững, đối với người tiêm đủ 4 mũi vắc xin có thành phần bạch hầu cần tiếp tục được tiêm nhắc lại.

Cục Y tế dự phòng dự báo, ở những địa phương có tỷ lệ tiêm chủng thấp thường xảy ra ở khu vực đồng bào dân tộc sinh sống, trong thời gian đến có thể tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc, các ổ dịch tại khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp, sau nhiều năm tích lũy số lượng không được tiêm chủng hoặc tiêm không đủ mũi đặc biệt là xã vùng sâu, vùng xa.

Cục Y tế dự phòng yêu cầu các tỉnh, thành phố cần theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh, báo cáo kịp thời; thực hiện nghiêm túc Công điện số 862/CĐ-TTg ngày 8/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Các đơn vị tăng cường giám sát, phát hiện sớm, cách ly kịp thời, lấy mẫu xét nghiệm và xử lý triệt để ổ dịch, tổ chức các chiến dịch tiêm vắc xin, triển khai tập huấn cho cán bộ các tuyến công tác giám sát phòng chống dịch bệnh; tham mưu tổ chức các đoàn đi kiểm tra, chuẩn bị sẵn sàng vật tư, hóa chất, trang thiết bị hỗ trợ địa phương. Có kế hoạch truyền thông phòng chống dịch bệnh; tăng cường các hoạt động tuyên truyền ngôn ngữ phù hợp với từng địa phương; tổ chức giao lưu trực tuyến. Đối với công tác khám chữa bệnh, cần tăng cường khám, phát hiện sớm, cách ly, điều trị, cấp cứu kịp thời, phòng tránh lây chéo, phòng chống nhiễm khuẩn; hạn chế chuyển tuyến trên nếu bệnh nhân trong khả năng điều trị; cần bổ sung thêm kinh phí cho cơ quan phòng chống dịch bệnh. Thực hiện kế hoạch tiêm vắc xin phòng, chống dịch bạch hầu theo Quyết định số 3054/QĐ-BYT ngày 15/7/2020 của Bộ Y tế. Phân tích dịch tễ; dự báo diễn biễn tình hình dịch bệnh để tham mưu, đề xuất cụ thể giải pháp phòng, chống dịch. Các tỉnh đẩy nhanh tiến độ triển khai Chiến dịch tiêm vắc xin Td theo Quyết định số 2155/QĐ-BYT ngày 25/5/2020 của Bộ Y tế./.

Hoa Đăng