HÚT THUỐC LÁ VÀI ĐIẾU TRONG NGÀY CŨNG LÀM TĂNG NGUY CƠ NHỒI MÁU CƠ TIM

HÚT THUỐC LÁ VÀI ĐIẾU TRONG NGÀY CŨNG LÀM TĂNG NGUY CƠ NHỒI MÁU CƠ TIM

Thuốc lá là sản phẩm tiêu dùng duy nhất được cảnh báo trên bao bì là có thể gây chết người khi sử dụng.

Trong khói thuốc lá có khoảng 7000 hóa chất, 69 chất gây ung thư. Trước đây người ta cho rằng nicotin là chất chính gây ra bệnh tim mạch, hiện nay có những hoạt chất khác như carbon monoxide, các Benzopejrene, các glycoprotein có vai trò quan trọng gây bệnh tim mạch. Một người hút thuốc lá sẽ bị giảm trung bình 10 năm tuổi thọ, trong khi ở người tăng huyết áp nặng tuổi thọ giảm 3 năm, tăng huyết áp nhẹ là 1 năm. Ở người hút thuốc lá dưới 50 tuổi, nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 5 lần so với người không hút thuốc lá.

Hút thuốc lá dù ít cũng tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tác hại hút thuốc lá không chỉ phụ thuộc vào liều lượng mà còn phụ thuộc thời gian hút. Tất cả các loại thuốc lá có đầu lọc hay không có đầu lọc đều có hại. Hút thuốc lá dưới bất kỳ hình thức nào cũng đều nguy hiểm. Ở người hút thuốc lá thụ động nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng tương tự như người hút thuốc lá chủ động. Các đo lường ở nhiều quốc gia cho thấy, nhờ chấp hành tốt lệnh cấm hút thuốc lá nơi công cộng ở nhiều địa điểm khác nhau đã giúp giảm đáng kể tỷ lệ nhồi máu cơ tim. Vì vậy bỏ thuốc lá là chiến lược hiệu quả nhất trong phòng ngừa bệnh tim mạch. Hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong duy nhất và lớn nhất có thể phòng ngừa được. Theo ước tính trong thế kỷ 20, thuốc lá đã gây ra khoảng 100 triệu người chết.

Hút thuốc lá gây hại cho tim mạch, gây lão hóa sớm cho nhiều cơ quan trong cơ thể; khi người hút cai thuốc lá thành công sẽ cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm đáng kể các bệnh liên quan khác. Ở người mắc bệnh động mạch vành, cai thuốc lá giúp giảm 36% nguy cơ các biến cố tim mạch, giảm 50% nguy cơ tử vong sớm. Giảm tỷ lệ người hút thuốc lá sẽ giúp giảm được tỷ lệ tử vong tương đương với biện pháp điều trị bằng thuốc. Lợi ích khi cai thuốc lá thấy được rất sớm, sau cai 12 tháng, nguy cơ mắc bệnh động mạch vành đã giảm đi 50% đồng thời giảm nguy cơ nhồi máu não và xuất huyết dưới nhện. Ở bệnh nhân suy chức năng tâm thu thất trái sau nhồi máu cơ tim thì việc cai thuốc lá sẽ giúp giảm 40% nguy cơ tử vong và giảm 30% nguy cơ mắc mới nhồi máu cơ tim. Ở những người mắc bệnh động mạch chi dưới, bỏ thuốc lá giúp cải thiện khả năng gắng sức, giảm nguy cơ cắt cụt chi.

Các chuyên gia tim mạch lưu ý, ở bệnh nhân có bệnh mạch vành, bệnh lý xơ vữa nên cai thuốc lá vì đây là biện pháp điều trị rẻ nhất và hiệu quả nhất. Những người cai thuốc lá có tỷ lệ tử vong giảm 36%, mức giảm này còn cao hơn điều trị bằng Aspirin, chỉ giúp giảm 15%, điều trị thuốc ức chế men chuyển giảm được 23%, thuốc chẹn beta giao cảm giảm được 23%, thuốc hạ mỡ máu giảm được 29%.

Khi hút thuốc lá sẽ làm giảm cung cấp oxy, tăng nhu cầu oxy cơ tim, làm thay đổi huyết động cấp, tăng nhịp tim, tăng sức cản hệ thống và sức cản động mạch vành, tăng co bóp cơ tim, giảm độ đàn hồi của động mạch. Theo nghiên cứu, chỉ cần hút 2 điếu thuốc lá mỗi ngày sẽ làm tăng gấp đôi số lượng tế bào nội mô bị hủy hoại.

Về lâu dài hút thuốc lá gây suy giảm chức năng nội mô, tăng oxy hóa LDL – Cholesterol, giảm HDL-C, tăng đáp ứng viêm hệ thống, tăng bạch cầu, tăng lượng protein phản ứng C, tăng hoạt hóa và kết dicnh tiểu cầu, mất cân bằng yếu tố đông máu – cầm máu, giảm hoạt động ly giải Fibrin, giảm độ dày và độ dẻo dai động mạch.

Hút thuốc lá liên quan nhiều bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch không triệu chứng, bệnh động mạch vành như đột tử, hội chứng vành cấp, đau thắt ngực ổn định và suy tim, đột quỵ, phình động mạch chủ bụng, bệnh động mạch chi dưới.

Nguy cơ nhồi máu cơ tim ở người đang hút thuốc lá tăng gấp 3 lần so với người không hút. Cứ mỗi lần hút thuốc lá, nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng 6%. Nam giới trẻ hút thuốc lá có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao đến 60%.

Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ chính gây nhồi máu cơ tim nặng, điện tâm đồ có ST chênh lên. Hút thuốc lá có liên quan tất cả các loại đột tử. Người kuts thuốc lá nguy cơ đột tử gấp 3 lần so với người không hút thuốc lá. Hút thuốc lá gây xơ vữa động mạch dẫn đến nguy cơ suy tim.

Hút thuốc lá là nguyên nhân quan trọng của bệnh phình động mạch chủ bụng, trong khi có thể hoàn toàn phòng tránh được. Ở người hút 20 bao thuốc lá/năm sẽ tăng nguy cơ phình động mạch chủ bụng 3-4 lần, hút 50 bao/năm sẽ tăng nguy cơ này lên 10 lần.

Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ gây rối loạn nhịp trên thất và rối loạn nhịp thất, tăng nguy cơ rung nhĩ gấp 2 lần. Hút thuốc lá gây tăng huyết áp chủ yếu qua kích thích thần kinh giao cảm. Người hút thuốc lá mắc bệnh tăng huyết áp có nguy cơ tiến triển dạng tăng huyết áp nặng, ác tính và tăng huyết áp kháng trị. Các chuyên gia tim mạch lưu ý, người hút thuốc lá thường xuyên, chỉ hút vài điếu một ngày cũng tăng đáng kể nguy cơ nhồi máu cơ tim, tử vong sớm, ở phụ nữ nguy cơ này cao hơn so với nam giới./.

Hữu Cao