CUNG CẤP DỊCH VỤ HIV VÀ LAO CẦN CÓ SỰ KẾT NỐI CHẶT CHẼ GIỮA HUYỆN VÀ XÃ

CUNG CẤP DỊCH VỤ HIV VÀ LAO CẦN CÓ SỰ KẾT NỐI CHẶT CHẼ GIỮA HUYỆN VÀ XÃ

Giai đoạn 2021-2025, theo quan điểm của Bộ Y tế đây là giai đoạn bản lề thực hiện Chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030; Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh lao vào năm 2030.

Mục tiêu đến năm 2025 cần đạt 90% người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm HIV; 90% người nhiễm HIV được điều trị ARV và 95% người điều trị ARV có tải lượng virut dưới ngưỡng ức chế; 95% người mắc lao được tư vấn xét nghiệm HIV; 92% người đồng nhiễm lao/HIV được điều trị đồng thời cả lao và ARV.

Hiện nay điều trị lao đã được Chính phủ chỉ đạo chuyển sang sử dụng ngân sách nhà nước thông qua Quỹ BHYT. Bộ Y tế đã ban hành các Thông tư hướng dẫn thực hiện khám chữa bệnh qua BHYT cho người nhiễm HIV, cho bệnh nhân lao như Thông tư số 27/2018/TT-BYT ngày 26/10/2018 hướng dẫn thực hiện BHYT và khám chữa bệnh BHYT liên quan đến HIV/AIDS, Thông tư số 28/2018/TT-BYT ngày 26/10/2018 quy định về quản lý điều trị người nhiễm HIV, người phơi nhiễm với HIV tại cơ sở y tế, Thông tư số 22/2020/TT-BYT ngày 2/12/2020 quy định về quản lý thuốc kháng HIV được mua sắm tập trung cấp quốc gia sử dụng nguồn BHYT và hỗ trợ chi phí cùng chi trả đối với thuốc kháng HIV cho người nhiễm HIV có thẻ BHYT, Thông tư số 04/2016/TT-BYT ngày 26/2/2016 quy định khám chữa bệnh thanh toán BHYT liên quan đến khám chữa bệnh bệnh lao.

Thực hiện các Thông tư trên, cơ sở điều trị HIV/AIDS và cơ sở phòng, chống lao cần được kiện toàn, chuyển vào hệ thống khám chữa bệnh để thanh toán BHYT. Toàn quốc hiện có 274 cơ sở điều trị HIV/AIDS thanh toán ARV qua BHYT.

Định hướng chỉ đạo của Bộ Y tế là lồng ghép triệt để dịch vụ chăm sóc điều trị HIV và dịch vụ phát hiện, điều trị bệnh lao vào mạng lưới y tế sẵn có; lấy tuyến huyện làm trung tâm, tuyến xã là cơ bản để cung cấp dịch vụ; hoạt động điều trị và dự phòng cũng được lồng ghép, điều trị HIV đồng thời cung cấp bơm kim tiêm, bao cao su, điều trị Methadone, điều trị PrEP. Điều trị lao đồng thời điều trị dự phòng mắc lao bằng tiêm chủng BCG, điều trị lao tiềm ẩn bằng các phác đồ INH, 3HP,3RH. Việc cung cấp dịch vụ HIV và lao tại cùng cơ sở y tế tuyến huyện phải kết nối chặt chẽ với tuyến xã. Các tỉnh, thành phố phải tăng cường vai trò của Ban điều phối trong việc thực hiện phối hợp HIV/lao tại các tuyến. Hiện nay xét nghiệm Gen-Xpert gọn, nhẹ, sử dụng nhiều tính năng như phát hiện lao, xét nghiệm đo tải lượng HIV, viêm gan C, PCR chẩn đoán sớm nhiễm HIV do đó rất hiệu quả để sử dụng cho chẩn đoán lao; chẩn đoán, theo dõi điều trị HIV/AIDS. Theo báo cáo chương trình lao hiện có trên 200 máy xét nghiệm Gen-Xpert và thời gian đến sẽ tăng nhiều hơn nữa.

Ngày 12/4/2021, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 141/QĐ-BYT về Kế hoạch phối hợp giữa công tác phòng, chống HIV/AIDS và phòng chống bệnh lao giai đoạn 2021-2025. Mục tiêu chung là giảm tỷ lệ mắc lao ở người nhiễm HIV, giảm tỷ lệ tử vong và cải thiện chất lượng sống ở người bệnh đồng nhiễm lao/HIV.

Để thực hiện mục tiêu chung, có 5 mục tiêu cụ thể cần đạt được đến năm 2025:

• 100% Ban điều phối HIV/lao các tỉnh, thành phố duy trì và triển khai hoạt động hiệu quả theo quy định của Bộ Y tế.
• 95% số người mắc lao được xét nghiệm.
• 92% số người đồng nhiễm lao/HIV được điều trị đồng thời cả lao và ARV
• 90% số người nhiễm HIV mới đăng ký điều trị ARV đủ tiêu chuẩn điều trị lao tiềm ẩn được điều trị lao tiềm ẩn.
• 90% số người nhiễm HIV đang điều trị ARV đủ tiêu chuẩn điều trị lao tiềm ẩn hình thành liệu trình điều trị lao tiềm ẩn.

Để thực hiện các mục tiêu cụ thể, Bộ Y tế chỉ đạo cần kiện toàn bổ sung quy chế phối hợp, hoạt động cụ thể của Ban điều phối các tỉnh, tăng cường vai trò, trách nhiệm, xác định kinh phí cho các hoạt động chung như giao ban, giám sát, hỗ trợ kỹ thuật của Ban điều phối.

Các tỉnh cần xây dựng kế hoạch phối hợp HIV/lao theo giai đoạn, theo năm tại các tuyến. Kế hoạch được lồng ghép vào các hoạt động của mỗi chương trình tại các tuyến, sử dụng tối đa nguồn kinh phí từ các dịch vụ sẵn có thông qua hệ thống BHYT. Tiếp tục triển khai mở rộng mô hình lồng ghép quản lý và cung cấp dịch vụ HIV/lao ở tuyến huyện, xã./.

Thanh Tùng