Triển khai gói điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế

Triển khai gói điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế

Trong họat động phòng chống HIV/AIDS, các gói dịch vụ bao gồm tư vấn xét nghiệm, dự phòng can thiệp giảm tác hại, chăm sóc và điều trị và giám sát, theo dõi và đánh giá.

Theo các chuyên gia HIV, dịch vụ tư vấn, xét nghiệm gồm gói tư vấn HIV tại cơ sở y tế, hình thức tư vấn cá nhân hoặc tư vấn nhóm, nội dung gồm tư vấn cho người có nguy cơ cao để tham gia xét nghiệm HIV, tư vấn tuân thủ điều trị ARV, tư vấn tuân thủ điều trị PrEP, tư vấn điều trị Methadone.

Gói tư vấn HIV tại cơ sở y tế, cán bộ y tế là người cung cấp dịch vụ, đối tượng sử dụng dịch vụ là người có nguy cơ cao, tần suất 6 tháng/lần, địa điểm tại cơ sở y tế, văn bản hướng dẫn chuyên môn theo Quyết định số 2673/QĐ-BYT ngày 27/4/2018 của Bộ Y tế về hướng dẫn tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng, Thông tư số 07/2022/TT-BYT của Bộ Y tế.

Đối với gói tư vấn xét nghiệm tại cộng đồng cũng có 2 hình thức là tư vấn cá nhân hoặc tư vấn nhóm, nội dung họat động gồm tư vấn cho nhóm người nguy cơ cao để tham gia xét nghiệm HIV, tư vấn tuân thủ điều trị ARV, tư vấn tuân thủ điều trị PrEP.

Cán bộ y tế sẽ thực hiện xét nghiệm lưu động, gồm cán bộ y tế xã, thôn, nhân viên tiếp cận cộng đồng, tần suất đối tượng nguy cơ cao cũng 6 tháng/lần, địa điểm thực hiện tại cộng đồng.

Đối với dịch vụ dự phòng, can thiệp gồm các gói tiếp cận, tư vấn và cung cấp vật dụng can thiệp giảm hại, nội dung gồm tiếp cận, truyền thông, tư vấn, cung cấp tài liệu truyền thông, cung cấp và hướng dẫn sử dụng vật phẩm giảm hại như bơm kim tiêm, bao cao su, chất bôi trơn tùy theo nhu cầu của đối tượng.

Người cung cấp dịch vụ này là cán bộ y tế, nhân viên tiếp cận cộng đồng, các nhóm đồng đẳng. Đối tượng sử dụng dịch vụ là nhóm người có hành vi nguy cơ cao như sử dụng hoặc tiêm chích ma túy, người bán dâm, nhóm đồng giới nam, nhóm chuyển giới, người nhiễm HIV. Địa điểm thực hiện là tại nhà, cộng đồng, tụ điểm tiêm chích trên địa bàn, hộp cố định, tần suất hàng tháng, đối với người nghiện chích ma túy tối thiểu 1 lần/1 người trong 1 tháng.

Văn bản hướng dẫn chuyên môn áp dụng là Quyết định số 01/QĐ-AIDS ngày 5/1/2015 của Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS về ban hành hướng dẫn can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV cho người nghiện chích ma túy.

Đối với gói xác định tình trạng nghiện, nội dung họat động là tiếp nhận người bệnh và lập hồ sơ bệnh án, khám bệnh, theo dõi lâm sàng, đánh giá người bệnh, kết luận ghi kết quả người bệnh có nghiện hay không.

Đối tượng cung cấp dịch vụ là bác sĩ hoặc y sĩ tại các cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy. Đối tượng sử dụng dịch vụ là người tự nguyện xác định tình trạng nghiện, người được đề nghị xác định tình trạng nghiện. Địa điểm thực hiện tại cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện theo quy định tại Điều 2 của Nghị định số 109/2021/NĐ-CP của Chính phủ, tần suất thực hiện theo nhu cầu của người bệnh, theo đề nghị của cơ quan Công an.

Văn bản hướng dẫn chuyên môn áp dụng là Thông tư số 18/2021/TT-BYT ngày 16/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định tiêu chuẩn chẩn đoán và quy trình chuyên môn để xác định tình trạng nghiện ma túy.

Đối với gói điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, khám đánh giá ban đầu gồm nội dung khám lâm sàng đánh giá tình trạng sức khỏe người bệnh trước khi tham gia điều trị, tư vấn cá nhân trước điều trị, tư vấn nhóm bệnh nhân và gia đình trước điều trị.

Đối tượng cung cấp dịch vụ gồm cán bộ công tác tại cơ sở điều trị, cán bộ cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế. Đối tượng sử dụng dịch vụ là bệnh nhân tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Địa điểm thực hiện tại cơ sở điều trị, cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế, tần suất tối đa không quá 1 lần/1 người/1 quá trình điều trị.

Văn bản hướng dẫn chuyên môn áp dụng là theo Quyết định số 3140/QĐ-BYT ngày 30/8/2010 của Bộ Y tế về hướng dẫn điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone.

Về khám khởi liều điều trị, nội dung họat động gồm khám, đánh giá bệnh nhân trước khi khởi liều, hội chứng cai, mức độ dung nạp, nguy cơ quá liều. Cấp phát thuốc liều đầu tiên, theo dõi bệnh nhân trong vòng 4 tiếng sau khi uống liều đầu tiên, theo dõi và tư vấn tuân thủ điều trị, khám đánh giá lại người bệnh sau 4 giờ theo dõi và chỉ định tăng thêm liều nếu cần.

Nội dung khám khởi liều điều trị, đối tượng cung cấp dịch vụ là cán bộ công tác tại cơ sở điều trị, cán bộ cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế. Đối tượng sử dụng dịch vụ là bệnh nhân tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Địa điểm thực hiện tại cơ sở điều trị, cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế, tần suất tối đa không quá 1 lần/1 người/1 quá trình điều trị.

Đối với nội dung khám định kỳ bệnh nhân gồm sức khỏe toàn trạng, độ dung nạp, mức độ phù hợp của liều điều trị, tần suất 1 lần/tháng. Đối với cấp phát thuốc hàng ngày (không bao gồm tiêm thuốc), nội dung họat động là cấp phát thuốc cho bệnh nhân uống hàng ngày trước sự giám sát của cán bộ y tế, tần suất hàng ngày.

Đối với gói tư vấn cá nhân điều trị Methadone, đối tượng cung cấp là tư vấn viên, năm đầu tiên điều trị 1 lần/tháng, từ năm điều trị thứ hai 1 lần/quý, tư vấn khác theo yêu cầu của bệnh nhân. Đối với tư vấn nhóm, năm đầu tiên điều trị 1 lần/tháng, từ năm điều trị thứ hai 1 lần/quý, tư vấn khác theo yêu cầu của bệnh nhân./.

Đức Bảo