Chủ động trong công tác phòng chống bệnh Mpox

Chủ động trong công tác phòng chống bệnh Mpox

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới, đến ngày 26/12/2023 thế giới đã ghi nhận 92.783 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ (Mpox), trong đó có 171 trường hợp tử vong liên quan đến Mpox.

Tháng 5/2022, Tổ chức Y tế thế giới đã ban hành kế hoạch với 3 mục tiêu: Một là ngăn chặn sự lây truyền bệnh Mpox từ người sang người, tập trung vào các nhóm nguy cơ phơi nhiễm cao; hai là bảo vệ nhóm dễ tổn thương có nguy cơ mắc bệnh Mpox nghiêm trọng; ba là giảm thiểu sự lây truyền vi rút Mpox từ động vật sang người.

Vừa qua, Bộ Y tế đã dự thảo kế hoạch kiểm soát, quản lý dịch bệnh Mpox tại Việt Nam giai đoạn 2024-2025. Kế hoạch có 3 mục tiêu cụ thể: Một là giảm sự lây truyền bệnh Mpox từ người sang người, nhất là ở nhóm nguy cơ cao và dễ bị tổn thương, tiến tới ngăn chặn hoàn toàn dịch Mpox; hai là giảm tử vong liên quan đến Mpox; ba là đảm bảo việc lồng ghép, quản lý bệnh Mpox cùng với bệnh HIV/AIDS, các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STI).

Đối với giải pháp, nội dung quan trọng là các cơ quan ở các cấp cần có sự thống nhất hành động, điều hành có hiệu quả công tác phòng chống dịch bệnh Mpox phù hợp với nguy cơ dịch, điều chỉnh được kế hoạch phù hợp với thực tế qua công tác đánh giá nguy cơ.

Công tác chỉ đạo phải kịp thời thực hiện các biện pháp đáp ứng, xử lý dịch khi ghi nhận các ca mắc bệnh Mpox, chùm ca bệnh bất thường hoặc trường hợp nhiễm chỉ điểm mở rộng đối tượng nhiễm Mpox.

Các chuyên gia khuyến cáo các địa phương cần xây dựng kế hoạch dự phòng, chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với Mpox, cần xây dựng kế hoạch kiểm soát, quản lý dịch thật tối ưu.

Các tỉnh cần có sự phối hợp, lồng ghép công tác phòng chống HIV/AIDS, STI với Mpox, đảm bảo quy trình sàng lọc, giám sát tại các cơ sở y tế, phòng khám tư vấn hỗ trợ cộng đồng, HIV/AIDS. Cần tổ chức đoàn kiểm tra, chỉ đạo, hướng dẫn công tác giám sát, sẵn sàng thu dung, điều trị, xử lý ổ dịch tại các địa phương.

Các tỉnh cần thực hiện tốt quy chế người phát ngôn về tình hình dịch bệnh theo quy định, cân nhắc kiện toàn Ban chỉ đạo phòng chống dịch ở người tại các địa phương.

Đối với công tác chuyên môn, Khoa kiểm soát bệnh tật cần tăng cường giám sát các ca nghi ngờ, ca mắc có yếu tố dịch tễ liên quan, giám sát, xét nghiệm phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh, triển khai biện pháp khoanh vùng, xử lý triệt để ổ dịch khi xuất hiện ca bệnh đầu tiên, không để lan rộng.

Cần tổ chức công tác lồng ghép giám sát Mpox vào hệ thống giám sát, phòng chống HIV/AIDS, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chú trọng vào nhóm có nguy cơ cao, trong đó có sự phối hợp chặt chẽ giữa cán bộ làm công tác kiểm soát bệnh truyền nhiễm và cán bộ làm công tác phòng chống HIV/AIDS để giám sát.

Các địa phương cần rà soát công tác hướng dẫn giám sát, phòng chống bệnh Mpox do Cục Y tế Dự phòng hướng dẫn; cần hoàn thiện, ban hành hướng dẫn lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển mẫu bệnh phẩm và xét nghiệm.

Các tỉnh cần xây dựng, cập nhật quy trình, lấy mẫu, xét nghiệm, đảm bảo sẵn sàng vật tư, hóa chất phục vụ xét nghiệm chẩn đoán xác định tại các Viện Pasteur, đồng thời các tỉnh cũng nâng cao năng lực có đủ điều kiện xét nghiệm chẩn đoán tác nhân gây bệnh.

Các Khoa bệnh truyền nhiễm cần nâng cao năng lực phân tích, phiên giải số liệu, thực hiện đánh giá nguy cơ định kỳ và đột xuất, triển khai ngay các đáp ứng trong phòng chống dịch tương ứng với các mức nguy cơ, kiện toàn đội cơ động chống dịch, sẵn sàng hỗ trợ địa phương điều tra xử lý ổ dịch, duy trì, nâng cấp hệ thống thông tin báo cáo bệnh Mpox bằng công cụ điện tử.

Các tỉnh cần cập nhật tình hình dịch bệnh, thông báo cho cơ quan báo chí, cộng đồng, truyền thông không ảnh hưởng đến họat động kinh tế - xã hội, du lịch, không gây hoang mang trong người dân; định hướng đưa tin kịp thời, chính xác tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng chống, mời báo chí tham gia họat động phòng chống dịch bệnh.

Cần cập nhật thông điệp truyền thông, khuyến cáo phòng chống dịch phù hợp với các đối tượng nguy cơ và phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội.

Cần tập trung truyền thông biện pháp phòng chống dịch Mpox cho đối tượng có nguy cơ cao, khuyến cáo người dân chủ động khai báo với các cơ quan y tế khi có triệu chứng nghi ngờ, mắc bệnh, tăng cường tiếp cận của người dân với cơ sở y tế.

Đối với nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới cần nâng cao sự tham gia, trao quyền cho cộng đồng để tăng cường họat động truyền thông, bảo đảm quyền con người trong tiếp cận, dự phòng và đáp ứng với dịch bệnh Mpox.

Các tỉnh cần phối hợp để quản lý các tin đồn tình hình dịch bệnh để ngăn chặn kịp thời các thông tin phóng đại, thông tin sai, không chính xác về tình hình dịch bệnh gây hoang mang trong cộng đồng.

Các tỉnh cần theo dõi và chia sẻ thông tin với cấp trên, các tổ chức quốc tế, giữa các tỉnh với nhau về yếu tố dịch tễ, họat động giám sát, phương pháp phát hiện, chẩn đoán, biện pháp xử lý ổ dịch, điều trị ca bệnh, cách ly và phòng chống dịch bệnh phù hợp, hỗ trợ năng lực trong phòng chống dịch bệnh Mpox./.

Hữu Lai