Giảm kỳ thị, phân biệt đối xử người có HIV góp phần kiểm soát tốt dịch HIV/AIDS

Giảm kỳ thị, phân biệt đối xử người có HIV góp phần kiểm soát tốt dịch HIV/AIDS

Vừa qua, tại TP Nha Trang, trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường năng lực cho cấp cơ sở chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó đại dịch Covid-19 tại Việt Nam”, Viện Nghiên cứu phát triển Xã hội (ISDS) đã tổ chức tọa đàm “Hỗ trợ pháp lý cho những người HIV trẻ tuổi tại Nha Trang”.

Tham gia giao lưu có đại diện Cục trợ giúp pháp lý- Bộ Tư pháp; đại diện dự án SPR- Covid-19; đại diện nhóm Bồ Công Anh TP Nha Trang, nhóm 02 thị xã Ninh Hòa; đại diện Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa và những người có HIV tại TP. Nha Trang.

Có nhiều câu hỏi được người tham dự trực tiếp gửi đến để các diễn giả trả lời, cụ thể như: công ty có được quyền yêu cầu xét nghiệm HIV người lao động khi khám sức khỏe định kỳ mà không hỏi ý kiến người lao động; Công ty lấy lý do nào đó để cắt giảm nhân sự ép người có HIV nghỉ việc, dù người có HIV lao động năng suất rất tốt, như vậy có đúng không; Một người có HIV có được đi làm việc tại các cơ quan, đơn vị; Những người đang cùng cơ quan, đơn vị tỏ ra kỳ thị, bàn tán về tình trạng nhiễm HIV của đồng nghiệp có phạm luật không; Tại nơi làm việc, ai là người có quyền được biết thông tin nhiễm HIV của người lao động…

BS.CKII Tôn Thất Toàn, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa cho biết, dịch HIV/AIDS xuất hiện tại Việt Nam từ tháng 12/1990, hơn 30 năm đương đầu với HIV/AIDS, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong công tác phòng chống HIV/AIDS; giảm được số người nhiễm HIV được phát hiện, giảm số người chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số người tử vong liên quan đến AIDS.

Trong 15 năm qua, chương trình phòng chống HIV/AIDS của Việt Nam đã giúp cho khoảng 500.000 người không bị lây nhiễm HIV; hơn 200.000 người không bị tử vong do HIV/AIDS. Việt Nam là một trong 4 quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS đứng hàng đầu thế giới.

Tuy nhiên, BS. Tôn Thất Toàn cho rằng vẫn còn tình trạng kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV/AIDS như những câu hỏi của các bạn tham dự diễn đàn đưa ra.

Sự kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người có HIV/AIDS biểu hiện công khai hoặc ngấm ngầm, tế nhị ở nhiều hoàn cảnh khác nhau, dưới nhiều hình thức và mức độ khác nhau. Sự thiếu hiểu biết hoặc hiểu biết không đúng, không đầy đủ về HIV/AIDS là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

BS. Tôn Thất Toàn cho rằng, có một số người vẫn nghĩ rằng HIV/AIDS là bệnh rất dễ lây, kể cả qua tiếp xúc thông thường; hoặc cho rằng HIV/AIDS chỉ lây trong nhóm nghiện chích ma túy hoặc người mua, bán dâm, tức là những người liên quan đến tệ nạn xã hội chứ không phải là một bệnh mạn tính.

Một khi người có HIV lo sợ bị kỳ thị, phân biệt đối xử sẽ giấu giếm tình trạng bệnh tật, mặc cảm, không dám tiếp xúc với cộng đồng, không hợp tác với chương trình phòng, chống HIV/AIDS; điều này sẽ làm cán bộ y tế không thể gặp và tư vấn giúp người có HIV có kỹ năng phòng tránh lây HIV/AIDS cho người khác, làm cho người nhiễm HIV/AIDS trở thành “quần thể ẩn”, rất khó tiếp cận. Như vậy, họ có thể trở thành nguồn lây nhiễm HIV cho người khác.

TS. Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội- chủ tọa buổi tọa đàm cho rằng sự kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV cũng giống làn sóng sóng dịch thứ hai, sau dịch HIV/AIDS; để chấm dứt tình trạng kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người nhiễm HIV, ngành y tế và các ban, ngành liên quan cần tăng cường truyền thông làm thay đổi nhận thức, hành vi của tất cả người dân, trong đó cần chú ý đến không kỳ thị, phân biệt đối xử tại nơi làm việc, trong trường học và cơ sở y tế. Cần nhận thức đầy đủ đường lây truyền HIV; xem người nhiễm HIV cũng như mắc các bệnh khác, có cái nhìn cảm thông, chia sẻ; đồng thời nâng cao trách nhiệm và sự quan tâm của các cấp, các ngành, các tầng lớp xã hội vào công cuộc phòng chống HIV/AIDS.

Bên cạnh đó, bản thân người có HIV/AIDS cũng phải thấy được sự chia sẻ của cộng đồng, suy nghĩ tích cực, sống tích cực, vượt qua những khó khăn để tiếp cận và tuân thủ tốt điều trị, cắt đứt nguồn lây trong cộng đồng; từ đó góp phần kiểm soát sự gia tăng dịch HIV/AIDS từng tỉnh, thành phố và cả Việt Nam.

Tường Huân