Xây dựng kế hoạch tổng thể trong đáp ứng dịch nhóm B

Xây dựng kế hoạch tổng thể trong đáp ứng dịch nhóm B

Theo Khoản 2 Điều 2 Quyết định số 02/2016/QĐ-TTg quy định, đối với bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm B và nhóm C, một xã/phường/thị trấn được coi là có dịch khi có số người mắc bệnh vượt quá số mắc trung bình của tháng cùng kỳ 3 năm gần nhất.

Một huyện được coi là có dịch khi có từ 2 xã có dịch trở lên. Một tỉnh được coi là có dịch khi có từ 2 huyện có dịch trở lên. Sở Y tế có trách nhiệm tổ chức điều tra, xác minh dịch; trong thời hạn 24 giờ kể từ khi xác định có dịch, Sở Y tế có trách nhiệm báo cáo chủ tịch UBND tỉnh. Trong thời hạn 24 giờ, kể từ khi nhận được báo cáo của Sở Y tế, Chủ tịch UBND tỉnh nơi xảy ra có dịch có trách nhiệm xem xét, quyết định việc công bố dịch nhóm B và nhóm C theo thẩm quyền.

Theo các chuyên gia y tế công cộng, tình trạng y tế công cộng khẩn cấp là những sự kiện y tế công cộng có nguy cơ đe dọa sức khỏe cộng đồng nhanh chóng, trên phạm vi lớn và vượt quá năng lực đáp ứng của cơ quan chức năng.

Những sự kiện này thường phức tạp, kéo dài, đòi hỏi phải có sự phối hợp của nhiều cấp, nhiều ngành hoặc toàn bộ xã hội. Tình trạng y tế công cộng khẩn cấp đòi hỏi phải có sự đáp ứng khẩn cấp.

Hoạt động đáp ứng khẩn cấp cần làm bao gồm: thành lập Ban chỉ đạo đơn ngành hoặc liên ngành (nếu cần); Lập kế hoạch đáp ứng; Triển khai các hoạt động đáp ứng theo phân công; Thông tin được quản lý, phân tích và sử dụng qua trao đổi, chia sẻ; Các nguồn lực được huy động và quản lý riêng lẻ cần hỗ trợ.

Cần chú ý nếu phối hợp không chặt chẽ dẫn đến đáp ứng chưa đủ hoặc chồng chéo, có thể xung đột về cách thức triển khai; thông tin không nhất quán, đầy đủ và kịp thời; nguồn lực thiếu hoặc thừa do không quản lý tập trung; kế hoạch đáp ứng không tổng thể; tốn nhiều thời gian.

Có ba giai đoạn cấp độ là theo dõi, cảnh báo và đáp ứng cho sự kiện đáp ứng khẩn cấp y tế công cộng. Ở cấp độ đáp ứng, cán bộ phải ở chế độ đáp ứng; bổ nhiệm các trưởng ban; triệu tập các cán bộ liên quan; huy động chuyên gia; thiết lập cơ chế phối hợp với các cơ quan liên quan; hoàn thiện kế hoạch hành động; triển khai nguồn lực; luôn đáp ứng nhận thức đầy đủ tình hình, báo cáo tình hình dịch bệnh đang xảy ra.

Chúng ta luôn nhớ luôn vận hành ở cả ba cấp độ theo dõi giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh; đánh giá nguy cơ và đồng bộ các hoạt động ở giai đoạn đáp ứng.

Sự chủ động trong đáp ứng khẩn cấp sẽ giúp chúng ta quản lý các tình huống y tế công cộng khẩn cấp theo cơ chế tập trung và tổng thể dựa trên Ban chỉ đạo đáp ứng duy nhất.

Các thông tin và nguồn lực được quản lý, phân bổ từ một đầu mối duy nhất, giúp tiếp cận nhanh, đầy đủ và chính xác.

Kế hoạch đáp ứng tổng thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng, tránh chồng chéo và trì hoãn hoạt động. Mọi hoạt động cần được triển khai nhất quán, áp dụng các quy trình thực hành chuẩn được phê duyệt; các đơn vị đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau, tích hợp trong một hệ thống quản lý đáp ứng chung; sự điều hành linh hoạt mở rộng hoặc thu gọn đáp ứng tùy theo tình hình thực tế.

Tiêu chuẩn để kích hoạt được được xây dựng thống nhất, mỗi ngưỡng dịch bệnh sẽ có một cấu trúc quản lý đáp ứng và kế hoạch hành động, nguồn lực, nhân lực phù hợp. Chú ý xây dựng các quy trình thực hành chuẩn cho từng tình huống cụ thể dựa trên các tiêu chuẩn kích hoạt tương ứng.

Thông tin tình hình dịch bệnh cần được thu thập, tổng hợp, phân tích thường xuyên để đánh giá diễn biến dịch, đánh giá tiến độ loại trừ, phát hiện sớm các ổ dịch hoặc nguy cơ tiềm tàng.

Dữ liệu đánh giá gồm ca mắc, chết, ca bệnh; dữ liệu về nguồn lực phục vụ phòng chống dịch; dữ liệu về xét nghiệm; dữ liệu dân số, bản đồ, thời tiết.

Lưu ý về nguồn lực gồm nhu cầu, các nguồn lực sẵn có, kế hoạch sử dụng và quản lý; kế hoạch huy động nguồn lực còn thiếu.

Ở giai đoạn đáp ứng cần chú ý các chỉ số: số ổ bệnh được đáp ứng; số người được xét nghiệm trong các cuộc điều tra; số trường hợp bệnh phát hiện; cần bổ sung hóa chất, vật tư cho các cơ sở y tế những nội dung gì.

Cần xây dựng tài liệu họp giao ban, báo cáo định kỳ, báo cáo đột xuất, các đáp ứng hành động đã làm; từ đó các bộ phận, các tuyến trao đổi thông tin, chỉ đạo qua phân tích dữ liệu báo cáo.

Ở giai đoạn này cần đẩy nhanh tiến độ điều tra đáp ứng ổ bệnh khi được cảnh báo; các đội điều tra báo cáo theo quy trình; bộ phận vận hành, kế hoạch phân tích dữ liệu hằng ngày; tiêu chí cấp độ cảnh báo, cấp độ đáp ứng; cơ sở y tế nào chưa báo cáo ca bệnh đúng quy định trong 02 ngày; cần xây dựng kế hoạch tình huống đáp ứng; hỗ trợ và theo dõi đáp ứng ở từng cấp; cập nhật và chia sẻ thông tin hoạt động điều tra đáp ứng tại thực địa.

Đối với sốt rét, cần thực hiện tốt quy trình giám sát theo Quyết định 4922/QĐ-BYT.

Lâm Quyên