Hướng dẫn xử trí tác dụng phụ khi sử dụng PrEP dự phòng HIV

Hướng dẫn xử trí tác dụng phụ khi sử dụng PrEP dự phòng HIV

PrEP là gì?

PrEP (Dự phòng trước phơi nhiễm với HIV) là phương pháp sử dụng thuốc ARV nhằm ngăn ngừa nhiễm HIV cho những người chưa nhiễm nhưng có nguy cơ cao. Phương pháp này hiệu quả đến 97% trong giảm nguy cơ lây nhiễm qua đường tình dục và 74% qua tiêm chích khi người dùng tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị. Đối với những người có hành vi nguy cơ như quan hệ tình dục không an toàn hoặc tiêm chích ma túy, PrEP là giải pháp bảo vệ quan trọng, giúp họ chủ động phòng ngừa HIV và đảm bảo sức khỏe cá nhân.

PrEP có mang lại tác dụng phụ không?

Dù mang lại hiệu quả bảo vệ cao, việc sử dụng PrEP cũng có thể dẫn đến một số tác dụng phụ, tuy nhiên chỉ khoảng 10% người dùng gặp phải và hầu hết là triệu chứng nhẹ, tự khỏi trong thời gian ngắn. Dưới đây là những tác dụng phụ phổ biến khi sử dụng PrEP và cách xử trí để bạn có thể tự tin sử dụng phương pháp dự phòng này một cách hiệu quả.

1. Buồn Nôn và Đau Đầu

Một số người dùng PrEP có thể gặp triệu chứng buồn nôn và đau đầu, thường xuất hiện trong tháng đầu tiên sau khi bắt đầu dùng thuốc. Đây là tác dụng phụ phổ biến nhưng nhẹ và thường sẽ tự hết mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu cảm giác buồn nôn hoặc đau đầu kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, bạn có thể:

- Tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách xử lý triệu chứng này.

- Sử dụng thuốc hạ sốt hoặc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ nếu đau đầu kéo dài.

Lưu ý rằng, buồn nôn và đau đầu thường giảm dần sau khoảng 1 tháng khi cơ thể đã quen với thuốc, vì vậy không cần quá lo lắng. Điều quan trọng là bạn cần tiếp tục tuân thủ điều trị để đạt hiệu quả bảo vệ cao nhất.

2. Tăng Creatinin Máu

Một tác dụng phụ hiếm gặp của PrEP là tăng nồng độ creatinin trong máu. Creatinin là chỉ số giúp đánh giá chức năng thận, và khi nồng độ này tăng, có thể là dấu hiệu cảnh báo về thận. Tuy nhiên, trong đa số trường hợp, nồng độ creatinin sẽ trở về mức bình thường sau khi ngừng sử dụng PrEP.

- Nếu bạn gặp phải dấu hiệu bất thường về thận, hãy đến cơ sở y tế để được kiểm tra, tư vấn và làm các xét nghiệm chức năng thận.

- Định kỳ kiểm tra sức khỏe thận khi sử dụng PrEP là cần thiết để đảm bảo an toàn lâu dài.

3. Giảm Mật Độ Xương

Một tác dụng phụ khác ít phổ biến của PrEP là giảm mật độ xương, có thể khiến xương trở nên yếu và dễ tổn thương. Mặc dù vậy, tác dụng phụ này rất hiếm gặp và nếu xuất hiện cũng sẽ hồi phục sau khi ngừng sử dụng PrEP.

- Nếu bạn gặp triệu chứng như đau nhức xương hoặc có tiền sử bệnh lý về xương, hãy báo cho bác sĩ biết để được tư vấn và thực hiện các xét nghiệm theo dõi mật độ xương.

- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý, kết hợp với các bài tập tăng cường sức khỏe xương có thể giúp giảm nguy cơ này.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng PrEP

Khi sử dụng PrEP, người dùng có thể gặp phải tác dụng phụ không mong muốn, nhưng đa phần đều là triệu chứng nhẹ và tự khỏi sau thời gian ngắn. Vì PrEP là phương pháp dùng thuốc ARV dự phòng, nên việc gặp tác dụng phụ là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, nhờ sự tuân thủ điều trị và theo dõi sát sao, bạn có thể an tâm rằng các vấn đề này sẽ không gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

- Tuân thủ điều trị: Việc tuân thủ chặt chẽ theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp bạn đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu. Đừng ngừng thuốc hoặc điều chỉnh liều lượng mà không có sự tư vấn từ bác sĩ.

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện các xét nghiệm thường quy theo lịch hẹn giúp phát hiện sớm và xử trí kịp thời các tác dụng phụ nếu có, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến thận và mật độ xương.

- Lưu ý về tình trạng sức khỏe cá nhân: Nếu bạn có các bệnh lý nền như viêm gan B, cần thông báo với bác sĩ trước khi sử dụng PrEP, bởi PrEP có thể không phù hợp với một số trường hợp cụ thể.

BS. Nguyễn Quốc Huy

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa