Sở Y tế ban hành kế hoạch dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con

Sở Y tế ban hành kế hoạch dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con

Ngày 26/2/2025, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 678/QĐ-BYT về hướng dẫn kỹ thuật các can thiệp dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con.

Chúng ta biết rằng, mọi trẻ em sinh ra đều có quyền được phát triển khỏe mạnh, không bị mắc các bệnh có thể phòng tránh được, trong đó có các bệnh lây truyền từ mẹ sang con.

Tuy nhiên, hàng năm trên thế giới vẫn còn số lượng không nhỏ trẻ sinh ra bị nhiễm hoặc có nguy cơ lây nhiễm HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ khi các bệnh này hoàn toàn có thể phòng tránh được qua xét nghiệm sớm, quản lý điều trị cho phụ nữ có thai, điều trị dự phòng lây nhiễm và tiêm chủng cho trẻ ngay sau sinh.

Tổ chức Y tế Thế giới Khu vực Tây Thái Bình Dương đã ban hành kế hoạch và khuyến nghị các quốc gia xây dựng kế hoạch hành động quốc gia tiến tới loại trừ 3 bệnh kể trên vào năm 2030.

Ngày 29/11/2018, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 7130/QĐ-BYT kế hoạch hành động quốc gia tiến tới loại trừ HIV, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con giai đoạn 2018-2030, Quyết định số 2834/QĐ-BYT ngày 4/7/2019 về hướng dẫn kỹ thuật các can thiệp dự phòng HIV, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con.

Căn cứ hướng dẫn của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới, Bộ Y tế đã chỉnh sửa, cập nhật Quyết định số 2834/QĐ-BYT ngày 4/7/2019 thành Quyết định số 678/QĐ-BYT năm 2025.

Về nguyên tắc, tất cả phụ nữ mang thai cần được xét nghiệm HIV, HBV và giang mai trong lần khám thai đầu tiên hoặc càng sớm càng tốt trong thời gian mang thai, phụ nữ mang thai được chẩn đoán nhiễm HIV, HBV và giang mai cần được can thiệp dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con.

Tất cả trẻ sơ sinh cần được tiêm phòng vắc xin viêm gan B trong vòng 24 giờ đầu sau sinh, kể cả trẻ sinh ra từ mẹ không nhiễm hoặc không rõ tình trạng nhiễm vi rút viêm gan B.

Tất cả trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV, HBV và giang mai cần được quản lý, theo dõi sau khi sinh.

Tất cả các cơ sở y tế có trách nhiệm phối hợp trong triển khai hoạt động dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con cũng như báo cáo tình hình triển khai.

Nội dung triển khai dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con bao gồm cung cấp thông tin trước xét nghiệm, thực hiện xét nghiệm HIV, viêm gan B và giang mai, việc thực hiện xét nghiệm sử dụng test nhanh hoặc các kỹ thuật khác phối hợp với năng lực kỹ thuật của cơ sở, khuyến khích sử dụng test đôi HIV và giang mai để giảm chi phí, tăng hiệu suất và giảm số lần lấy máu cho phụ nữ mang thai, sử dụng sinh phẩm đã được Bộ Y tế cấp phép.

Các chuyên gia lưu ý, không xét nghiệm lại nếu phụ nữ mang thai đã biết tình trạng nhiễm hoặc không nhiễm HIV, HBV và giang mai, chỉ xét nghiệm lại khi phụ nữ mang thai có kết quả xét nghiệm âm tính trong vòng 3 tháng trước khi sinh và nghi ngờ có nguy cơ cao nhiễm HIV, HBV hoặc giang mai.

Cán bộ y tế sẽ tư vấn xét nghiệm HIV, HBsAg và giang mai trong những trường hợp kết quả âm tính, kết quả dương tính, tư vấn và chuyển gửi xét nghiệm khẳng định, tư vấn sau xét nghiệm khẳng định và kết nối chuyển gửi đối với các trường hợp có kết quả khẳng định dương tính.

Thực hiện các can thiệp dự phòng lây truyền HIV, HBV và giang mai từ mẹ sang con bao gồm các can thiệp cho mẹ; các can thiệp cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV như điều trị ARV dự phòng lây nhiễm HIV cho con; tư vấn nuôi dưỡng trẻ; chăm sóc và theo dõi trẻ.

Thực hiện các can thiệp dự phòng lây truyền HBV từ mẹ sang con; các can thiệp cho mẹ; chỉ định điều trị dự phòng lây truyên HBV từ mẹ sang con; các can thiệp cho trẻ trong trường hợp trẻ sinh ra từ mẹ có xét nghiệm HBsAg âm tính, dương tính; tư vấn nuôi dưỡng trẻ; theo dõi và quản lý trẻ sinh ra từ mẹ mắc viêm gan B.

Đối với can thiệp dự phòng lây truyền giang mai từ mẹ sang con, thực hiện các can thiệp cho mẹ; điều trị giang mai cho trường hợp mẹ mắc giang mai sớm dưới 2 năm; trường hợp mắc giang mai muộn từ 2 năm trở lên hoặc không rõ thời gian mắc bệnh.

Thực hiện can thiệp cho trẻ, theo dõi giang mai bẩm sinh ở trẻ sinh ra từ mẹ mắc giang mai; chẩn đoán giang mai bẩm sinh; điều trị cho trẻ mắc hoặc có nguy cơ cao mắc giang mai bẩm sinh; tư vấn nuôi dưỡng trẻ; chăm sóc và theo dõi trẻ.

Sở Y tế phê duyệt kế hoạch dự phòng lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con, giao Trung tâm Kiểm soát bệnh tật là đầu mối triển khai vào kế hoạch chăm sóc sức khỏe sinh sản và kế hoạch phòng chống HIV/AIDS hàng năm./.

Hồng Sơn