Hướng dẫn xử lý khi quên uống thuốc PrEP

Hướng dẫn xử lý khi quên uống thuốc PrEP

Khi sử dụng PrEP hằng ngày – tức là uống 1 viên thuốc mỗi ngày để phòng ngừa HIV – việc uống đều đặn là yếu tố quan trọng nhất để duy trì hiệu quả bảo vệ. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều người dùng vẫn có thể lỡ quên uống thuốc 1–2 lần, đặc biệt khi mới bắt đầu sử dụng. Vậy nếu bạn quên uống thuốc PrEP, cần xử lý như thế nào để vẫn đảm bảo an toàn?

Trước hết, cần hiểu rằng PrEP không có tác dụng ngay lập tức. Cơ thể cần ít nhất 7 ngày uống đều đặn để đạt nồng độ thuốc đủ bảo vệ khỏi HIV. Vì vậy, quên uống trong giai đoạn đầu sử dụng có thể khiến bạn chưa đạt mức bảo vệ cần thiết. Trong giai đoạn này, bạn nên tiếp tục uống thuốc và tạm thời dùng thêm bao cao su khi quan hệ cho đến khi đủ 7 ngày liên tục.

Nếu bạn đang sử dụng PrEP đều đặn và quên 1 liều, hãy uống bổ sung càng sớm càng tốt, miễn là chưa quá 24 giờ tính từ thời điểm uống thuốc thường ngày. Ví dụ, nếu bạn thường uống lúc 8 giờ sáng nhưng đến 8 giờ tối mới nhớ ra, bạn vẫn có thể uống bù trong tối hôm đó.

Tuy nhiên, nếu đã quên hơn 24 giờ, bạn nên bỏ qua liều đã quên, không uống gấp đôi và tiếp tục uống liều tiếp theo vào đúng thời gian như thường lệ. Tránh việc uống 2 viên cùng lúc vì không giúp tăng hiệu quả, mà còn có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt hoặc rối loạn tiêu hóa.

Trong trường hợp bạn quên từ 2 liều liên tiếp trở lên (tức là 2 ngày không uống thuốc), hiệu quả bảo vệ sẽ giảm đáng kể. Lúc này, bạn nên tránh quan hệ tình dục không bảo vệ trong vài ngày, và uống lại đều đặn 7 ngày liên tục để phục hồi nồng độ thuốc bảo vệ như ban đầu. Nếu bạn có quan hệ tình dục không an toàn trong thời gian quên uống PrEP, hãy đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn sử dụng PEP (thuốc điều trị sau phơi nhiễm) trong vòng 72 giờ.

Một lưu ý quan trọng là: dù có thể quên 1 liều nhưng không mất hoàn toàn hiệu quả, nhưng quên thuốc thường xuyên hoặc không uống đúng giờ sẽ làm giảm mức độ bảo vệ đáng kể. Việc hình thành thói quen uống thuốc vào một giờ cố định mỗi ngày (như sau khi đánh răng, trước bữa sáng...) sẽ giúp bạn ghi nhớ dễ hơn và hạn chế việc bỏ sót.

Tóm lại, nếu bạn đang dùng PrEP hằng ngày và chẳng may quên thuốc, hãy:

• Uống bổ sung sớm nhất có thể nếu chưa quá 24 giờ.
• Bỏ qua liều nếu quá 24 giờ, và tiếp tục lịch cũ.
• Tránh quan hệ không an toàn nếu đã quên từ 2 liều trở lên.
• Bắt đầu lại uống đều trong ít nhất 7 ngày để phục hồi hiệu quả.
• Đến cơ sở y tế để được hỗ trợ nếu có nguy cơ phơi nhiễm trong thời gian quên thuốc.

PrEP là một công cụ mạnh mẽ để bảo vệ bạn khỏi HIV – nhưng hiệu quả chỉ đến khi bạn dùng đúng – đều – và có trách nhiệm. Nếu không chắc chắn về cách sử dụng hoặc cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại đến trung tâm y tế gần nhất để được hỗ trợ.

BS. Nguyễn Quốc Huy

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Khánh Hòa