Phá bỏ rào cản – chung tay loại trừ viêm gan vi rút, ngăn ngừa ung thư gan

Phá bỏ rào cản – chung tay loại trừ viêm gan vi rút, ngăn ngừa ung thư gan

Ngày 28/7 hằng năm được lựa chọn là Ngày Thế giới phòng, chống viêm gan vi rút. Năm 2025, Việt Nam chọn chủ đề “Phá bỏ rào cản để tiến tới loại trừ bệnh viêm gan vi rút và ngăn ngừa ung thư gan”. Chủ đề này tương đồng với chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống viêm gan vi rút năm 2025 do Tổ chức Y tế Thế giới ban hành: “Let’s break it down. Breaking the barriers to hepatitis elimination and liver cancer prevention” (Hãy cùng phân tích. Phá vỡ rào cản để loại trừ viêm gan vi rút và phòng ngừa ung thư gan). Đây là lời kêu gọi cộng đồng cùng chung tay hành động để chặn đứng “kẻ giết người thầm lặng” đang cướp đi sinh mạng của 3.500 người mỗi ngày trên toàn thế giới – tương đương với bệnh lao.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khẳng định, nếu được xét nghiệm sớm, tiêm phòng đầy đủ và điều trị kịp thời, viêm gan vi rút hoàn toàn có thể kiểm soát và loại trừ vào năm 2030.

Theo Bộ Y tế, Việt Nam hiện nằm trong nhóm 10 quốc gia có tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư gan cao nhất thế giới, với 90% số ca bắt nguồn từ viêm gan B và C. Điều đáng lo ngại là hàng triệu người mang virus nhưng không hề hay biết, do bệnh diễn tiến âm thầm trong nhiều năm, khiến việc phát hiện thường quá muộn. Chi phí điều trị cao, tâm lý kỳ thị và thiếu bảo hiểm y tế đang là những rào cản lớn trong việc tầm soát và điều trị bệnh.

Việt Nam hoàn toàn có khả năng tiến tới loại trừ viêm gan vi rút. Chúng ta đã có đầy đủ công cụ: vắc-xin, thuốc điều trị, phác đồ dự phòng từ mẹ sang con. Tuy nhiên, điều cần nhất lúc này là sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn xã hội – từ ngành y tế đến từng người dân.

Hiểu đúng về viêm gan vi rút – Đừng để bệnh tiến triển âm thầm

Hiện nay, có 5 loại viêm gan vi rút chính: A, B, C, D và E. Trong đó, viêm gan B và C là hai dạng phổ biến và nguy hiểm nhất vì có khả năng gây viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư gan.

- Viêm gan B lây truyền qua đường máu, tình dục và từ mẹ sang con, có khả năng lây mạnh gấp 100 lần HIV.

- Viêm gan C lây qua đường máu, có tới 70% người nhiễm sẽ bị mạn tính. Bệnh có thể điều trị khỏi hoàn toàn nhưng dễ tái nhiễm.

- Viêm gan A và E lây qua đường tiêu hóa, thường gặp ở những nơi có điều kiện vệ sinh kém. Viêm gan E nguy hiểm nhất với phụ nữ mang thai vì có thể gây viêm gan ác tính.

- Viêm gan D chỉ xảy ra khi người bệnh đã nhiễm viêm gan B, làm tình trạng bệnh nặng hơn.

Phòng bệnh dễ hơn chữa bệnh – Mỗi người đều có thể hành động

Một là, tiêm vắc-xin đầy đủ. Trẻ sơ sinh cần được tiêm vắc-xin viêm gan B trong 24 giờ đầu sau sinh. Người lớn chưa có miễn dịch cũng nên chủ động tiêm phòng. Hiện nay, đã có vắc-xin kết hợp phòng cả viêm gan A và B.

Hai là, xét nghiệm sớm: việc xét nghiệm giúp phát hiện virus ngay cả khi chưa có triệu chứng. Đặc biệt, phụ nữ mang thai cần xét nghiệm viêm gan B để ngăn ngừa lây truyền sang con.

Ba là giữ gìn vệ sinh, an toàn: Không dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải, dao cạo; quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su; ăn uống hợp vệ sinh – là những thói quen đơn giản nhưng giúp ngăn ngừa lây nhiễm hiệu quả.

Tiêm phòng – Xét nghiệm – Điều trị: Hãy chủ động để bảo vệ gan và sức khỏe

Quốc Huy